Page 248 - Không Phải Huyền Thoại

TiếrìỊỉ hát 2 4 7

Trần Dần vào quần đội kháng chiến. Tôi tò mò chờ đợi từng số báo Văn
nghệ Son La. Rồi nghe nói những ngiròi làm tờ báo này đang muốn xây
dựng một "nền văn nghệ Sơn La". Một số nhà văn chuyên nghiệp đang
muốn đoạn tuyệt vối những suy nghĩ, tình cảm và cách viết trong quá khứ
để đi vào quần chúng, vào cuộc sống mới, tỏ ra không thích tờ báo này.

Tôi gặp Trần Dần lần đầu trên đường đi chiến dịch Sông Thao ở Liên
khu 10, năm 1949. Dần đi tìm chúng tôi, tự giới thiệu được phân công
phụ trách tờ báo của Mặt trận, và đề nghị chúng tôi viết bài cho báo.
Anh còn yêu cầu chiíng tôi cố gắng ghi lại những con người và quang
cảnh trận đánh bằng ký họa, nhìn thấy thế nào vẽ như thế ấy, anlì sẽ

sửa lại giúp.
Điều làm tôi ngạc nhiên là thái độ của Dần rất khiêm tốn, dễ thương.
Dọc đưòmg, Dần nói chuyện rất say sưa. Anh kịch liệt phản đối bài thơ
"Mê quần chúng" đăng trên báo Văn Nghệ của Hội. Anh nói: "Quá củ.
Không thể yêu quần chúng theo kiểu yêu 'xác thịt', không phải là kiểu
yêu của những người cách mạng". Dần giải thích về cách làm thơ không
vần của mình: "Thơ bao giờ cũng có vần, vần ữong những bài thơ của
mừửi là rỵthme inteme (vần bên trong)". Dần cho tôi đọc một số bài thơ

bằng chữ Pháp của Maiacốpxki chép trong sổ tay. Những bài thơ: "Lênừi,
Quay ửải, Đảm mây mặc quần..." trong đó đều viết theo kiểu bậc thang
và không có vần.
Cùng đi vói chúng tôi, có Xuân Huy, một học smh người Huế, mói về
làm việc tại tòa soạn. Huy ra Bắc sau Cách mạng tháng Tám vì có một

thầy dạy học cũ tham gia bộ máy chính phủ gọi ra, nhưng chỉ một thời
gian ở vói ông thì anh chán, xúi vào bộ đội rồi tìm đến chỗ chting tôi.
Huy bám chặt lấy Trần Dần. Dần tâm sự với Huy là mỗi người lúc này
đều cần tự thay đổi, nếu klìông cuộc sống sẽ vượt qua. Trong con người
có lý trí và tình cảm. Lý trí phải sáng suốt, tình cảm phải lành mạnh. Lý
ữí phải chỉ huy tình cảm. Mỗi con người đều có phần "người" và phần
"vật". Con người phải là một "con vật khôn ngoan".

Chúng tôi biết Dần cũng là Đảng viên. Và Dần là một Đảng viên rất
tích cực nếu so vói chúng tôi. Dần thấy Huy là một sinh viên, còn là một
quần chúng, rất lơ mơ về nhiều vấn đề và muốn giúp đỡ Huy. Không biết