Page 25 - Huế Trong Tôi

yêu cầu thiêt lập một căn cứ quân sự của Pháp tại vùng
biển Trung Hoa - trong đó có Việt Nam - mói trở thành
một điều kiện râ't có lợi nếu chiến tranh giành quyền lợi
giữa hai nước thù địch cổ truyền Anh - Pháp bùng nổ.

Trong việc thực hiện âm muu này, ngay từ đầu hai lực
lượng giáo sĩ và thương nhân Pháp đã hợp tác chặt chẽ
với nhau: giáo sĩ với tâ'm áo choàng và chuỗi dây tràng
hạt mở đường đi trước, thương nhân với những gánh
hàng hóa theo sau, dọn đường cho đạo quân viễn chirửì sẽ
tới. Lúc này, tư bản Anh cũng tăng cường sục sạo trên các
mặt biến, làm cho tư bản Pháp lo ngại.
Nhung tình hình châu Âu ngày càng biến chuyển bâ't
lợi cho Pháp, đế cuối cùng dẫn tới sự sụp đổ của
Napoléon I (năm 1815). Chế độ quân chủ tư bản Pháp
được phục hổi. Vua Louis XVIII lên ngôi, lại tiê'p tục dã
tâm xâm chiếm Việt Nam. Sau khi chiến tranh đã châ'm

dứt ở châu Âu, việc giao thương đường biển lại được mở
rộng. Thương gia các nước châu Âu lại ráo riết đua nhau
vượt biển sang phương Đông. Riêng nước Pháp đã có âm
mưu từ trước, lại có tay trong ngay tại triều đình Huế,
thêm vào đó, các công ty thương mại ở các thành phố lớn
của Pháp (như Nantes, Lorient, Bordeaux) được nhà cầm
quyền hết lòng nâng đỡ và khuyến khích, nên đã tăng
cường hoạt động, liên tiếp phái tàu sang Việt Nam, phối
hợp chặt chẽ với các giáo sĩ kiêm gián điệp đã nằm vùng
bên trong để khuếch trương thế lực chứứi trị và tmh thần

cho nước Pháp. Chúng còn tìm cách can thiệp vào nội bộ
dòng họ nhà vua, ủng hộ việc đưa con trai hoàng tử Cảnh

23