Page 230 - Huế Trong Tôi

Thanh Hóa, đặt ngay trong thành tỉnh, được canh phòng
nghiêm ngặt với Tòa Giám binh do một sĩ quan Pháp chi
huy, liền kề với nhà lao, ngay trước cổng chmh rửià lao
để hằng ngày tiện bề kiểm soát. Đến năm 1944 thì chúng
chuyển anh đi xa hon, vào tận Nhà lao Buôn Ma Thuột,
nhưng sau đó Pháp đảo chứih Nhật (tháng 3-1945), lợi
dụng lúc chính quyền địch tan rã, anh đã vượt ngục rồi
hoạt động sôi nổi trong phong trào khởi nghĩa ả Khu V.

Chẳng may trong một chuyến đi công tác anh sa vào tay
giặc. Thực dân Pháp đưa anh về giam tại Nhà tù Nha
Trang, tra tâh cực hình vẫn không khuât phục được
người chiến sĩ cộng sản kiên cường. Cuối cùng, chúng đã
hèn hạ giết anh (vào khoảng giữa năm 1947), cho tới nay
vẫn chưa xác định được chúih xác thòi điểm, địa điểm
anh hy sừửi.
Thơ Trần Mai Nữứí làm trong Nhà lao Thanh Hóa từ
bài Chôì mới (tháng 12-1941) đến bài Lắng chiều căm hận
(năm 1943, không ghi tháng), tất cả có 13 bài. Nội dung
các bài một mặt kịch liệt tố cáo các thủ đoạn xâ'u xa, âm
mưu ác độc của đế quốc Pháp và bè lũ tay sai đối với các
tù nhân, như rút bớt tiêu chuẩn cơm, bắt lao động khổ sai.

Nhưng mặt khác - và đây là mặt chủ yếu - là ca ngợi tmh
thần đấu tranh kiên cường, lãng mạn cách mạng, lòng tm
mãnh liệt vào cách mạng của các chiến sĩ cộng sản tuy
thân trong lao tù mà hồn vẫn lạc quan, đầy tữi tưởng. Bài
viết này chỉ đề cập tới một số nét chíirh về tữứì thẩn và
hành động của Trần Mai Nữrh và cả các bạn tù qua một số
bài thơ của anh làm trong dịp Tết.

229