Page 19 - Huế Trong Tôi
P. 19
về các nhà thơ - sĩ phu yêu nước như Nguyễn Quang Bích
(tác giả Ngư phong thi tập), Nguyễn Xuân ôn (tác giả Ngọc
Đường thi văn tập)... khiến người nghiên ahi văn học
chuyên nghiệp không khỏi ngỡ ngàng trước cái nhìn tình
tế và sắc sảo đến thế, cả trong văn chương và sử học.
Nhận định của thầy về Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh...
không chi có ý nghĩa với sử học mà còn có từủì gợi mở,
định hướng cho người làm văn học sử về giai đoạn phức
tạp và đầy biến động này. Chừửì sự nhạy cảm và uyên
bác trong lĩnh vực Văn học, Sử học đã nâng thầy lên địa vị
của một trong số ít chuyên gia hàng đầu về lịch sử Việt
Nam cận đại - như đánh giá của các học giả trong và
ngoài nước.
Đã có nhiều lúc tôi băn khoăn tự hỏi: "Không rõ sức
mạnh nào đã nâng đỡ GS. Đữứi Xuân Lâm trong suốt bao
năm tháng qua mà giờ đây trong mắt học trò, đổng
nghiệp ông vẫn là "cỗ máy cái" của Bộ môn Lịch sử Việt
Nam cận - hiện đại?", ông cười, một nụ cười sảng khoái
như không, và đằng sau đôi mắt tính anh của ông chứa
đựng sự thanh thản như ông từng tâm sự: "Cả đời tôi, suốt
những năm qua, dù trải bao kỷ niệm buồn vui nhưng
không có điều gì khiến tôi phải băn khoăn, ân hận". Với sức
viết khỏe đến kỳ lạ, ông không hề biết đến nghi ngơi dù đã
qua tuổi bát tuần, và với mọi người ông luôn là một pho từ
điêh sôhg. Những lứa học trò khi thầy còn dạy trung học
có ngưòd nay đã nổi danh như các giáo sư Vũ Tuyên
Hoàng, Hà Minh Đức, Nguyễn Văn Hổng, Mã Giang Lân...
16