Page 114 - Hướng Dẫn Thi THPT Quốc Gia Môn Văn
P. 114

b) Can cam nhdn va phdn  tick duac  tinh huong trong tdc  phdm
          Trong van xuoi tir sir, tinh  huong  c6 vai tro dac  biet quan  trong doi vai viec the hien
       tinh each va so phan  nhan  vat, chii de tac  pham.
          Co  the  xem  tinh  huong  \k  loai  hoan  canh  bat  binh  thuong,  hoan  canh  chiia  dung
       oiiihig  mau  thuan,  thu  thach  doi hoi  con  nguai  trong  do  phai  xu  h', phai  vugt  qua. Khi
       dugc hoac bj dat trong tinh  huong,  con nguoi ta mai bgc  16 tinh  each, ban  chat  ciia  minh
       mot each d4y  dii,  chan  thuc  nh§t.  Neu  cugc  song  la mot  dong  song  thi tinh  huong  la  c^c
       xoay nuac. No chinh la ph§n  dam  dac  nh§t  ciia cugc  song,  nod the hien tap trung ban  chat
       mot xa hgi, mot thai dai. Doi vai the  loai  truyen  ngan,  tinh  huong  cang  c6  y nghia  quan
       Irpng.  Nha  van Nguyen  Kien,  mot  cay  biit  truyen  ngan  kha  tieu bieu, tung  viet: "Truyen
       ngan ciing  c6  tinh  each  va  so  phan  nhu truyen dai. Nhung vi khuon kho  ciia truyen  ngan
       bj han  che  nen  khong  the  noi nhieu, noi  day  du nhu truyen  dai. Do  do, dieu  quan  trgng
       d6i vai truyen ngan la phai lira chgn cho dugc  cai tinh the tu no bgc  16 ra net  chu yeu  ciia
       tinh each  va  s6  phan,  tu  no  dac  trung  cho  mot  hien tugng  xa hgi. Theo  toi hieu thi m6i
       truyen ngan  chi chiia dung  mot tinh  the nhu  the  nao  do  da  xay ra  trong dai  s6ng,  neu  c6
       hai tinh the tra len, truyen ngan  se bi pha  va". Nha  van Nga A. Tonxtoi  ciing  timg  khang
       dinh tinh chdt c6 due,  chat  Igc ciia truyen ngan: "Truyen ngSn la mot hinh thuc nghe thuat
       kho khan bac  nhat. Trong cac  tac  pham the tai Ian, chung ta c6 the "dgn" cho dgc  gia  "no
       ne" vai nhirng mon  an  dai  loai  nhu  mieu  ta  cho  that  sinh dgng, d6i thoai  cho  that  sac...
       Con trong truyen  ngan,  tat  ca  nhu trong ban  tay  anh. Anh phai  thong  minh,  nhu  anh  da
       phai hieu biet. Bai le, hinh thuc  nho khong c6 nghia  Ih ngi dung khong Ian lao. Anh phai
       biet noi mot each ngan  ggn, nhu nha tha chi dugc  lam tha tit tuyet"'. Nhu the, tinh  hu6ng
       doi vai mot truyen  ngan  cung  gi6ng nhu  cai tu doi vai  mot  bai tha.  No chinh la  c6t loi
       ciia ngi dung  phan  anh,  la ca  so  de  to  chuc  cot  truyen, xay  dung  hinh tugng. Trong van
       xuoi tu sir, xay dung tinh hu6ng duang  nhu th^nh nhiem vu tat yeu cua nh^ van, tra th^nh
       noi thu thdch tai nghe ciia nha van.

          Phan  tich  tinh  hu6ng  la  phan  tich  sir  the  hien  cua  tinh  c5ch,  s6  phan  c&c nhan  vat
       trong mot kh6ng  gian, thai  gian  dac  biet  do  nha  van  t6  chuc,  sang  tao  nen.  Tinh  huong
       doc  dao  ciia truyen  ngan  Va nhat  (Kim  Lan) dugc  gui gam  ngay  tir each dat  ten truyen.
       Trong cum tir nay,  dgng  tir  "nhat"  dugc  tinh tir hoa  de dinh danh  cho  danh  tir  "va".  No
       dien ta  sir tinh  ca,  ngau  nhien,  viec xay  ra  ngoai  y dinh, du kien. Truac  het,  tinh  huong
       cua thien truyen dgc  dao,  thu vi a  cho: Mot chuyen  v6n rat  nghiem tiic, v6n dugc  xem la
       mot trong nhung  c6ng  viec trgng dai  nhat  ciia dai  mot con nguai  ma lai dien ra nhu mot
       tro dua. Mot anh chang  da dung tu6i, ngheo tung, lai xau trai, tir thua  cha  sinh me  de  den
       gid  chua  timg  dugc  mot nguai  con  gai  nao  them  de  y den,  the  ma  b6ng  dung  dugc  mot
       nguai  phu  nu  theo  ve  nha  lam  vg  han  hoi. Cang  la  han  niia  la  Trang  nhat  vg  ve  giira
       nhiing ngay  doi kem, giiia  liic  cai  chet  vi doi dang  rap rinh  de  doa. Kim Lan da  dem  den
       cho nguai dgc mot cau chuyen nen vg nen ch6ng  qua la xua nay chua timg c6. Chinh cai doi


       ' Vuong  Tri Nhan (siru tarn), So  tay  truyen  ngan,  N X B Van hoc,  1992.

                                                                                   113
   109   110   111   112   113   114   115   116   117   118   119