Page 118 - Hướng Dẫn Thi THPT Quốc Gia Môn Văn

Nhan manh may diku nay, chiing toi xin luu y hai nhugc diem m^ khong it nguoi
phan tich nhan vat thuong mac phai:
- Thu nhdt, bien bai phan tich nhan vat thanh mot bai mieu ta, ca nggi mot con nguoi
nao do ngoai dai (nhat la khi phan tich loai nhan vat chinh dien c6 cac pham chat, ve dep
cao quy). Phan tich d day thanh tung ca chii rat it cam thu nghe thuat, rat it sir nhan xet,
danh gia bang suy nghi cua minh.
- Thu hai, bai phan tich nhan vat chi dung d cap dp cu the ma khong nang len tam
khai quat de nit ra tu tuong, quan niem cua nha van. Nen nho rang khi xay dung mot
nhan vat (nhat la nhan vat chinh) bao gio nha van cQng muon giii gam trong do mot each
nhin nhan ve xa hoi, mot quan niem ve nhan sinh. Neu phan tich nhan vat ma chi dung 6
ban than no nghia la chua y thuc dugc vi tri cua nhan vat ay trong chu de, tu tuong ciia
tac pham.
Vi vay, can phai xac djnh phan tich nhan vat la phan tich nhQug gi. Theo chiing toi,
can chii y sau phuong dien sau:
- Lai lich:
Day la phuong dien dau tien gop phan hinh thanh dac diem tinh c^ch, chi phoi con
l
duong doi cua nhan vat, giong nhu muc dau tien ta thuong khai trong ban "So yeu i lich"
la thanh phan xuat than, hoan canh gia dinh vay. Vi du, ho^n canh mo coi tir nho, hanh vi
v6 giao due khi d voi nguoi bac ho (de roi bi duoi ra khoi nh^) ciing nhiing th^nh tich bat
hao trong cugc song lang thang he duong x6 chg cua Xuan Toe Do da gop phan tao nen
tinh c^ch luu manh, lau linh cua y sau nay {So do - Vu Trong Phung)... Ngay tu khi dugc
sinh ra da bi vut khoi le cuoc song, dugc nguoi ta nhat ve nuoi roi het di 6 cho nh^ nay
sang nha khac, khong ba con than thich, khong thuac dat cam diii - hoan canh xuat than
ay la mot nguyen nhan tao nen so phan c6 doc the tham cua Chi Pheo {Chi Pheo -
Nam Cao). Dugc sinh tnrcrag trong mot gia dinh nong dan Nam Bp giku truyen thong
yeu nuoc, nhieu doi gSn bo voi cich mang, chiu nhieu mh m^t, hi sinh - dieu ay tao
nen d chi em Chien, Viet long cam thii nong bong, khdt vgng dugc cam siing chien dau,
y nguyen dugc vik tiep cuon so truyen thong gia dinh {Nhung dua con trong gia dinh -
Nguyen Thi).
- Ngoai hinh:
Trong van hoc, nha van mieu ta ngoai hinh nhan vat thuong voi hai muc di'ch. Thii
nh4t, de ca the hoa nhan vat, nghia la tao an tugng rieng ve nhan vat ay (khong the Ian
vao cac nhan vat khac). Thu hai, qua ve be ngoai ma phan nao he mo tinh each, ban chat
cua nhan vat ky. Mot nha van c6 tM thuong chi qua mot so net khac hoa cham phd c6 the
giup nguoi doc hinh dung ra dien mao, tu the cung ban chat cua mot nhan vat nao do.
Mot nhan vat thanh cong bao gio ciing la "con nguoi nay" khac voi con nguoi kia, con
nguoi no... Noi den Chi Pheo, hi en len truoc mat ta mot dang di ngat nguong, xieu veo,
mot bo mat day nhiing vet manh chai, van ngang vach doc nhirng seo do nhieu Ian dam
chem, rach mat an va. Trong truyen ngan Vi hanh, mugn loi nguoi con trai (doi nam nir