Page 276 - Di Tích Lịch Sử

bảng”, từ tú tài trở lên. Truyền thống đỗ đạt của dòng họ Nguyễn - Tiên Điển đã
được dân gian ca ngợi:
“Bao giờ ngàn Hống hết câỵ
Sông Rum hết nước, họ này hết quan”.
Nguyễn Du tên chữ là Tố Như hiệu là Thanh Hiên, sinh năm Ất Dậu (1765 - 1820)
tại phường Bích Câu, Thành Thăng Long. Lúc bấy giờ, thân phụ của Nguyễn Du là Tể
tướng Nguyễn Nghiễm dưới thời Lê. Nguyễn Du rất khôi ngô, sớm bộc lộ tư chất văn
chương thiên phú. Nhưng cuộc đời ông lại lắm thăng trầm, lúc làm quan to trong triều
Nguyễn, lúc lui vê' quê nhà với những day dứt vê' thế cuộc và gia cảnh... Nguyễn Du
mất năm 1820 do bị bệnh dịch, khi chưa kịp làm chánh sứ đi Trung Quốc theo chiếu
của Vua Minh Mạng, để lại cho hậu thế nhiếu tác phẩm văn chương có giá trị như:
Thanh Hiên thi tập, Nam trung tạp ngâm... trong đó nổi bật nhất là tập Đoạn trường tân
thanh còn gọi là Truyện Kiều...
Theo gia phả của họ Nguyễn - Tiên Điển, Tiên Điển vốn là vùng bãi bổi của sông
Cả (sông Lam hiện nay), đầy ao chuôm, cỏ mục um tùm, dân cư thưa thớt. Vùng này
đã được khai phá, xây dựng nhờ công lao của dòng họ Nguyễn - gốc tích từ Hà Tầy
- bắt đẩu di cư vào Tiên Điển vào khoảng cuối thế kỉ XVI. Dòng họ này đã xuất hiện
nhiều nhân tài như; Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Khản làm đến chức Tể tướng. Hai ông
này cũng rất giỏi văn chương, cùng với Nguyễn Thiện, Nguyễn Hành và đặc biệt là
Nguyễn Du...
Mộ của cụ Nguyễn Du được táng ở Đồng Cùng, cách khu lưu niệm khoảng Ikm.
Cụ Nguyễn Du mất năm 1820 tại Phú Xuân (Huế). 4 năm sau, con trai Nguyễn Ngũ đã
đưa hài cốt cha về an táng xứ Đổng Mái, sau dời về Đổng Thánh rổi cuối cùng ở Đồng
Cùng như hiện nay. Sau nhiều lần tôn tạo, mộ Nguyễn Du được xây bằng gạch gồm
bàn thờ, phẩn mộ và vườn cây xung quanh. Bàn thờ có bia tường hình cuốn sách và lư
hương. Bia đá đề dòng chữ: “Đại thi hào dân tộc - Nguyễn Du”...
Đến Khu lưu niệm cụ Nguyễn Du, có dịp được tìm hiểu thêm vể giá trị văn hoá
lịch sử, tính nhân văn của quần thể di tích Nguyễn Tiên Điển. Đặc biệt, nếu đến đầy
vào những ngày đẩu xuân, sẽ được thưởng thức những đêm thơ Nguyễn Du tại nhà
Tư văn trong Khu lưu niệm Nguyễn Du.
Để đưa Khu lưu niệm xứng tấm với Danh nhân Văn hoá Thế giới, ngày 14/6/2002,
Uỷ ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh và Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã quyết định
thành lập Ban Quản lí Di tích Nguyễn Du để gìn giữ, bảo tổn, phát huy các di sản văn
hoá liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của ông. Hằng năm, tại khu lưu niệm Nguyễn
Du đã diễn ra nhiểu sinh hoạt văn hoá, bình thơ, hát Kiểu, hát ca trù và ngày thơ Việt
Nam. Những ngày lễ hội văn hoá đó là điểm hội tụ, gặp gỡ các nhà thơ lớn, các chính
khách trong nước và nước ngoài, cùng đông đảo nhân dần kính trọng Nguyễn Du và
yêu mến Truyện Kiều. Bên cạnh công tác gìn giữ, bảo tổn, phát huy giá trị văn hoá liên
quan đến cuộc đời sự nghiệp của Đại thi hào, Ban Quản lí Khu di tích Nguyễn Du hiện
nay còn trở thành một trung tâm nghiên cứu, quản lí hàng nghìn tư liệu, đầu sách quý
hiếm, tạo mọi điểu kiện để mọi người đến nghiên cứu và học tập.

Một tồ M ticVi lỊcVi 5vf - VẲM VioẢ V ỉ ệ t N a w
c 281 >