Page 59 - Dạy Học Vật Lý
P. 59

Đanien Gabrien Pharenhai (1686-1736)


       Bengiamin Ephrêm Crugơ (Benjamin Ephraim  Krueger) một chàng trai của một
       gia đình dòng dõi quý tộc cũng ở Gơđanxcơ.

       Chế tạo nhiệt kế
               Cha Pharenhai  là một thương nhân giàu có,  vì vậy ông có ý định hưóng

       cho cậu con cả của mình theo nghề buôn bán của gia đình. Nhưng năm 15 tuổi thì

       một việc đau thương lớn ập đến gia đình Pharenhai: cả cha và mẹ ăn phải nấm độc
       nên đã ra đi vĩnh viễn trong cùng một ngày, ngày  14 tháng 8 năm  1701.  Sau khi

       cha mẹ mất, người giám hộ của anh em Pharenhai vẫn tôn trọng ý nguyện của ông
       Đanien Pharenhai nên gửi Pharenhai đến Amxtecđam (Amsterdam), Hà Lan,  làm

       công cho một hiệu buôn và cũng  là để học nghề  buôn bán và quản  lí  một hiệu
       buôn.

              Tuy nhiên Pharenhai không để ý mấy đến công việc buôn bán mà chủ yếu

       là quan tâm đến công việc khoa học. Vì vậy, sau thời hạn bốn năm học nghề buôn
       bán, Pharenhai không về Ba Lan mà ở lại Amxtecđam và chuyển sang việc nghiên

       cứu  chế  tạo  những  dụng  cụ  khoa  học.  Hầu  như  suốt  đời  Pharenhai  sống  ở

       Amxtecđam, nhưng ông cũng đi thăm thú rất nhiều nơi ngoài Hà Lan để quan sát
       các dụng cụ khoa học và phương pháp chế tác ra chúng.

              Năm  22  tuổi,  Pharenhai  đến thăm  một  đài  thiên  văn  Đan  Mạch  do  Ôlơ
       Rômơ  (Ole  Roemer)  lãnh  đạo.  Tại  đây  Rômơ  đã  giới  thiệu  với  Pharenhai  một

       chiếc nhiệt kế rưọoi mà ông đã sáng chế và sử dụng từ năm  1702, nghĩa là từ sáu
       năm trước.  Những chuyến thăm thú như vậy càng  cuốn  hút Pharenhai  vào  lĩnh

       vực  nghiên  cứu  khoa  học.  Thành  thử  những  sáng  tạo  khoa  học  của  Pharenhai

       được tiến hành không phải là ở nơi ông được sinh ra mà hầu hết là ở Hà Lan (và
       một phần là ở Anh).

              Những hoạt động khoa học  của Pharenhai  chủ yếu  là trong lĩnh vực chế
       tạo nhiệt kế và tạo ra nhiệt giai (thang đo nhiệt độ). Nhưng để chế tạo ra nhiệt kế,



                                                                                    59
   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64