Page 57 - Dạy Học Vật Lý
P. 57
Đanien Gabrien Pharenhai (1686-1736)
VI.4- Đanien Gabrien Pharenhai (1686-1736)
Lời dẫn
Bài 22, Vật lí 6 nói về nhiệt kế và nhiệt giai. Trong bài đó, ta biết có ba
nhiệt giai mang tên ba nhà khoa học, hai nhiệt giai thông dụng là nhiệt giai
Pharenhai và nhiệt giai Xenxiut, còn nhiệt giai thứ ba ít dùng trong đời sống hàng
ngày, đó là nhiệt giai Kenvin.
Trong bài này ta nói riêng về Pharenhai, còn hai nhà khoa học Xenxiut và
Kenvin sẽ được trình bày trong hai bài tiếp theo VI.5,6.
Pharenhai, quê hương và dòng dõi
Đanien Gabrien Pharenhai (Daniel Gabriel Pahrenheit) là nhà khoa học
người Đức. Ông sinh ngày 24 tháng 5 năm 1686. Nơi sinh của Pharenhai là mảnh
đất có lịch sử đầy biến động. Từ thời xa xưa, cư dân ở mảnh đất đó vốn là những
ngư dân và thương nhân.
Vào cuối thế ki XIII Hoàng đế Ba Lan tuyên bố mảnh đất ấy thuộc chủ
quyền của Ba Lan. Khi ấy tên của mảnh đất này, theo tiếng Ba Lan, là Gơđanxcơ
(Gdansk). Nhưng chẳng bao lâu, sang đầu thế kỉ xrv, đoàn giáo binh kị sĩ
Tơtônich (Teutonic) xâm chiếm Gơđanxcơ, sáp nhập mảnh đất đó vào nước Phổ
(ngày nay là nước Đức). Vì vậy Gơđanxcơ lại đổi tên, theo tiếng Đức, là Đanxich
(Danzig).
Sau đó là một thời kì dài, Đanxich trải qua nhiều
biến cố, lúc thì thuộc Ba Lan, lúc lại thuộc Đức. Vì có
sự tranh chấp chủ quyền giữa hai nước Ba Lan và Đức
nên có một vài thời kì thành phố này không phụ thuộc
hăn vào một bên nào cả; khi ây nó được hưởng những
quy chế tương đối rộng rãi. Những khi đó người ta gọi
nó là thành phố tự do. Pharenhai
57