Page 161 - Dạy Học Vật Lý

Anđrê Mari Ampe (1775-1836)

chúng tấn công cung điện nhà vua, bắt vua Lui XVI và hoàng hậu. Quốc hội lập
pháp sụp đổ. Thay vào đó là một tổ chức chính trị mới ra đời gọi là Quốc ước.

Quốc ước ban hành hiến pháp mới, tuyên bố phế bỏ chế độ quân chủ lập
hiến, thành lập chế độ cộng hòa. Vua Lui XVI bị đưa lên máy chém. Bản thân

Quốc ước cũng có nhiều phe phái. Lúc đầu phái Girôngđanh (Girondin) có thế

lực lớn nhất. Phái này chủ tnromg không nên xử tử Lui vì ngại rằng việc đó sẽ đẩy
các quốc gia quân chủ ở châu Âu trở thành thù địch với Pháp. Đó chính là cái cớ

để phái Giacôbanh (iacobin) kết tội phái Girôngđanh là mềm yếu. Đến đầu tháng
6 năm 1793 thì phái Giacôbanh lật đổ phái Girôngđanh và nắm toàn quyền lãnh

đạo Quốc ước.
Khi ấy nước Pháp bước vào thời kì khủng bố tràn lan và tàn bạo. Bất kì

người nào chỉ cần bị nghi làm phản là bị xử tử ngay lập tức không cần đến tòa án.

ơ Liông lúc đó tình hình xã hội cũng rối ren như nước Pháp thu nhỏ, nghĩa là
cũng có nhiều phe phái chống đối nhau. Dân tình thì hoang mang lo sợ khắp nơi

trong thành phố. Đại họa của gia đình Anđrê Mari Ampe xảy ra chính là vào thời
kì này.

Ổng Giăng Giăc Ampe là người thiên chúa giáo và cũng là người bảo

hoàng. Nhưng ông lại thấm đầm những tư tưởng của cách mạng Pháp là tự do,
bình đẳng, bác ái. Vì vậy, ông đón nhận tin nhân dân nổi dậy phá ngục Baxti

(Bastille) với tinh thần hồ hởi, phấn chấn. Và ông vui vẻ nhận nhiệm vụ đứng đầu
lực lượng an ninh thành phố, làm người canh gác cho sự bình yên của thành phố.

Nhưng ông và cả giới lãnh đạo ở Liông lúc đó là những người thuộc phái

Girôngđanh. Vì thế, khi phái Girôngđanh trong Quốc ước bị thất bại thì thành
phố Liông bị coi là thành phố nổi loạn. Và ngay lập tức Quốc ước điều động quân

đội đến bao vây, áp đặt trật tự tàn bạo Giacôbanh lên toàn thành phố.

161