Page 105 - Dạy Học Vật Lý

Galilêô Galilê (1564-1642)

Những chiếc kính Galilê sáng tạo chủ yếu dùng đế quan sát thiên văn, vì

vậy ta gọi đó là kính thiên văn. Hiện nay một số kính thiên văn do Galilê sáng tạo

vần được triển lãm trong Viện Bảo tàng Lịch sử Khoa học Phlorenxơ.
Các quan sát thiên văn

Việc chế tạo thành công kính thiên văn giúp Galilê tiến rất xa trong quan
sát thiên văn. Trước hết, Galilê quan sát giải ngân hà và mặt trăng, ông cho biết

giải ngân hà không phải là giải sáng liên tục mà là bao gồm vô vàn các vì sao.
Còn mặt trăng thì bề mặt của mặt trăng không bằng phẳng mà là rất nhiều chỗ lồi

lõm. Có nhiều chỗ lồi cao như những trái núi. Theo ước lượng của Galilê thì có

nhiều ngọn núi cao đến 7000 m. Trong một tài liệu công bố về sau, Galilê nói
ràng núi mặt trăng cao hơn núi trên Trái Đất (thực ra nhận xét đó không đúng,

chúng cao xấp xỉ như nhau).

Lại một lần nữa, Galilê bị xáo trộn tâm tư. Arixtôt cho rằng có hai thế giới,
thế giới “tầng dưới mặt trăng” (thế giới trần tục) và thế giới “tầng trên mặt trăng”

(thế giới thiên đình). Thế giới “tầng dưới” gồm Trái Đất và những “vật” nằm giữa
Trái Đất và mặt trăng. Trong thế giới này không có gì hoàn hảo và luôn thay đổi.

Thế giới “tầng trên” là thế giới bắt đầu từ mặt trăng trở đi. Trong thế giới này chỉ
có những hình hình học hoàn hảo (hình cầu) và những chuyển động đều, vĩnh cửu

(chuyển động tròn). Vậy theo Arixtôt thì mặt trăng thuộc thế giới “tầng trên”,

nghĩa là thuộc thế giới hoàn hảo. Nhưng rõ ràng là quan sát mặt trăng của Galilê
cho thấy mặt trăng không hoàn hảo như học thuyết Arixtôt.

Ngày 07 tháng 1 năm 1610 Galilê quan sát sao Mộc (lupiter). Quan sát
này cho thấy gần sao Mộc có 3 sao nhỏ. Nhưng sau vài đêm quan sát tiếp,

Galilê phát hiện ra không phải ba mà là bốn sao nhỏ. Bốn sao nhỏ quay chung
quanh sao Mộc.

105