Page 8 - Danh Nhân Đất Việt
P. 8
2. "Bậc kỳ tài xưa nay hiếm"
Năm mười bảy tuổi, Lê Quý Đôn dự khoa thi
Hương, đỗ Giải nguyên, mười năm sau, tròn hai
mươi bảy tuổi, thi Hội đỗ Hội nguyên, vào thi
Đình đỗ Bảng nhãn. Sau khi thi đậu, ông ra làm
quan, giữ nhiều trọng trách trong triều.
Lê Quý Đôn là một nhà bác học có kiến thức
uyên bác và sự hiểu biết sâu rộng. Có thể nói ông
là người thâu tóm được mọi m ặt tri thức của thời
đại lúc bấy giò.
Năm 1759 (triều Lê Hiển Tông), Thái thượng
hoàng Lê Ý Tông mất, triều đình cử ông làm phó
sứ cùng với Trần Huy M ật cầm đầu một phái
đoàn sang báo tang và cổhg lễ cho nhà Thanh.
Trong dịp này, khi sứ đoàn An Nam đi qua
các châu phủ Trung Hoa đều bị họ gọi là di quan
di mục, nghĩa là quan lại mọi rỢ. Khi sứ đoàn đến
Quế Lâm, Lê Quý Đôn viết thư cho quan tổng
trấn Quảng Châu để phản đối cách gọi này. Với
uy tín và học vấn của Lê Quý Đôn, triều đình
Trung Hoa đành phải chấp nhận bỏ những danh
từ miệt thị khinh khi này và gọi sứ đoàn là An
Nam Cống sứ.
lữímh tihÂn l/ĩệ t