Page 10 - Danh Nhân Đất Việt
P. 10
Trong thòi gian đi sứ, ông mang theo một sô'
tác phẩm của mình. Các vị Nho thần người Tàu
truyền nhau xem và rất thán phục. Đề đốc Quảng
Tây Chu Bội Liên, một học giả có tiếng đời Thanh,
nhận xét; "Nưốc tôi có nhiều nhân tài, nhưng
những người có tài như sứ quân chỉ được có
một vài".
Năm 1764, ông xin về trí sĩ, đóng cửa viết
sách. Tương truyền, thòi gian này, có sứ nhà
Thanh sang, tới cửa ải thì dừng lại không đi nữa.
mà chỉ đưa một tấm vóc, có đê một chữ rất lạ, và
nhắn chừng nào giải được, thì sứ mới vào nước.
Vua chúa hội cả quần thần lại hỏi, chẳng ai
đoán ra chữ gì cả, chúa lo lắm. Các quan tâu rằng
phải hỏi Lê Quý Đôn thì may ra mới xong được.
Chúa sai người đến mời Lê Quý Đôn giải, ông
bảo xin vua gửi cho sứ nhà Thanh một tấm áo
cầu^'\ họ sẽ tức khắc đến ngay. Vua chúa, quần
thần cũng chưa hiểu ý nghĩa ra sao, nhưng cứ theo
lời Lê Quý Đôn. Quả nhiên, nhận được áo, sứ
Thanh đến ngay. Ngày sứ đến, Lê Quý Đôn được
1. Áo may bằng da, dùng cho quan lại, quý tộc.
'ữ ắ t 1 /ĩệ t 11