Page 107 - Con Hỏi Bố Mẹ Trả Lời
P. 107
0 . 7 Ý nghĩa của cụm từ Ba hồn bảy vía là nhưthế nào?
Xưa nay, người bình dân chỉ quan niệm giản đơn rằng, người ta
sống là do có tinh thần tức là hồn vía nhập vào thể xác. Khi hồn vía
lìa khỏi xác thể thì cũng là lúc con người từ bỏ thế giới này mà về nơi
chín suối, về với tổ tiên. Tất cả cái tinh anh, khí phách của người đàn
ông hợp thành ba hồn bảy vía, còn tất cả cái khôn ngoan, tháo vát ở
người đàn bà hợp thành ba hồn chín vía. Chính vì thế, ở dân tộc
Kinh, mỗi khi có người ốm thập tử nhất sinh hoặc bị tai nạn bất tỉnh
nhân sự, tính mạng bị đe dọa thì người ta thường trèo lên mái nhà
hoặc chạy ra ngã bảy, ngã ba... vừa đi về nhà vừa gọi hồn vía người
bị nạn để mong cho họ đừng bỏ đi xuống suối vàng. Hoặc giả, nếu
họ có chết thì hồn khỏi bị lạc đường, bơ vơ dễ sa vào bàn tay bọn ma
quỷ vô lại, làm công cụ để hại người lương thiện. Sự gọi hồn ấy, tùy
theo người bị nạn là nam hay nữ mà gọi ba hồn bảy vía hay ba hồn
chín vía. Nhưng nguyên do của ba hồn bảy vía và ba hồn chín vía là
ở đâu? Tại sao đàn ông lại chỉ có bảy vía mà đàn bà lại chín vía? Đó
là những câu hỏi không dễ giải thích ngọn ngành, chỉ biết rằng từ
xưa người Việt đã có quan niệm và xử sự như vậy. Tìm về với tôn
giáo, chúng ta thấy sáng rõ được nguồn gốc của quan niệm trên.
Thật ra, đó là xuất phát từ quan điểm duy tâm của Đạo giáo. Theo
kinh sách của Lão Tử, hồn là cái linh, thuộc vào phần khí của con
người, phách (vía) là cái tình, phụ vào phần'hình của con người. Hồn
là phần khinh thanh (nhẹ), phách là phần trọng trọc (nặng). Vì vậy,
khi người ta chết, hồn bay về trời, còn phách thì tiêu xuống đất theo
thể xác. Hồn thì tồn tại mãi mãi, phách và xác thì sẽ tiêu tan. Đàn
ông và đàn bà đều có ba hồn phụ thuộc vào tam tiêu (tam tiêu là ba
miền - thượng tiêu là miền trên dạ dày, trung tiêu là miền giữa dạ
dày và hạ tiêu là miền trên bàng quang), song chỗ khác nhau giữa
8 8 - - Ễ l " ^ - . g Ị 5 . . 1 0 ^