Page 71 - Các Chuyên Đề Về Nguy Cư Sức Khỏe
P. 71
LẠM DỤNG RƯỢU VÀ NGHIỆN Rượu
Bùi Đúc Trình
1. ĐẠI CƯƠNG
Lạm dụng rượu (LDR) và nghiện rượu (NR) đã có từ lâu và rất phổ biến
trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Đây củng là một tệ nạn xã hội lâu đời, lâu
đến nỗi mà nhiều người, nhiều nơi đã thích nghi vái nó và xem việc sử dụng
rượu như một phong tục tập quán trong các lễ nghi xã hội, tôn giáo.
Rượu là chất duy nhất trong số các chất tác động tâm thần gây tổn thương
lan tràn các mô cơ thế và hầu hết các hệ thống cơ quan đều có thể bị ảnh hưởng.
Các rối loạn do rượu là hội chứng cai, thiếu dinh dưõng, chấn thướng, nhiễm
trùng do suy giảm khả nàng miễn dịch. Rượu cũng còn là yếu tô" nguy cơ đối với
nhiễm HIV và các rối loạn khác mắc phải do đường tình dục vì các tác dụng giải
ức chê hành vi.
Lạm dụng rượu (Alcohol Abuse): Tức là sử dụng gây hại cho sức khoẻ, tâm
thần và cơ thể nhưng chưa gây hậu quả nghiêm trọng về cơ thể và tâm thần, và
nó không bao hàm tiêu chuẩn 3 và 4 trong tiêu chuẩn chẩn đoán nghiện rượu
theo bảng phân loại bệnh lần thứ 10 ( ICD10 ).
Nghiện rượu (Alcoholism) là một bệnh nghiện chất độc mạn tính đặc trưng
bởi ham muôn dùng rượu, và khi uống nhiều, có thế mất kiểm soát, bất chấp
những hậu quả bất lợi về xã hội, tình cảm và cơ thế.
2. DỊCH TỄ HỌC
Trên thê giới, rượu là chất được sử dụng và lạm dụng rộng rãi nhất ở hầu
hết các nước, tuy nhiên cũng có sự khác nhau ở các vùng địa lí, dân tộc, tôn giáo.
Ở các nưóc phát triển LDR, NR tuy đã được nghiên cứu điều trị và dự
phòng, song vào những năm cuối của thế kỉ XX các vấn đề về rượu vẫn không
ngừng gia tăng. Theo báo các của WHO (2001) trên thế giới có khoảng 140 triệu
người NR và 400 triệu người LDR.
ở Mỹ, theo Kaplan - Sadock năm 2000 có khoảng 10% nam nghiện rượu
trong khi nữ từ 3- 5%. Theo Roberte Gwyther và Michael J. Tyler năm 1997 ở
Mỹ có 10 triệu người nghiện rượu, 18 triệu người có vấn đề về rượu, 5% sinh
viên đại học uống rượu hàng ngày. Nghiện rượu còn là nguyên nhân sâu xa dẫn
đến tử vong sớm của nhóm tuổi 25 - 45 như tai nạn, tự sát, giết người. Nghiện
71