Page 185 - Chăm Sóc Sức Khoẻ Bằng Y Học Cổ Truyền

PHÚC THỐNG (ĐAU BỤNG)

Trên cơ thể người ta phần lưng thuộc dương,
phần bụng thuộc âm, hai tạng dương nằm phía
trên cơ hoành, ba tạng âm nằm ở phần bụng.
Chứng phúc thông phần lớn là do hàn. Theo vị trí
của cơ thể để phân vùng thì thượng phúc (bụng
trên) là trung quản thuộc thái dương, tề phúc
(vùng quanh rốn) thuộc thiếu âm, bên phải và bên
trái là thiểu phúc thuộc quyết âm. Vùng dưới rốn
là tiểu phúc thuộc 2 mạch xung nhâm. Căn cứ vào
vị trí đau, nguyên nhân gây bệnh và triệu chứng
bệnh để chẩn đoán. Trừ phần vị quản thống đã
nêu trên, dưới đây xin nếu một sô vùng còn lại như
tề phúc, thiểu phúc, tiểu phúc.

Tê p h ú c thông:
Tề phúc tuy thuộc thiếu âm nhưng còn bao gồm
cả thái dương, và đại tiểu trường. Khi đau phần
lón ở vùng xung quanh rốn, thích sờ nắn và chườm
nóng, kèm theo có triệu chứng, ăn uống không biết
ngon, hay sôi bụng đi ngoài lỏng, tiêu hóa chậm,
rêu lưỡi trắng đầy. Đây cũng là một loại phúc
thống, đau kịch liệt thường do cảm thụ hàn tà hoặc
do đàm lạnh gây nên, đau liên tục, nếu đau lâu là
do tỳ thận hư hàn, lúc nặng lúc nhẹ. Trước đây
thường dùng phép tán hàn hòa trung để trị dùng
bài khí ẩm (hoắc hương, Mộc hương, 0 dược, hậu
phác, chỉ xác, Hương phụ, Trần bì, trạch tả), hàn

186