Page 29 - Các Đại Công Thần Trong Lich Sử Việt Nam

30 Tủ sách 'Việt Nam - đất nước, con ngưùi'

Tuy nhiên, một cảnh tượng bất thường đã bỗng nhiên xuất
hiện; xa gần quanh tòa chính điện, lố nhố những giáo gưom,
cung kiếm cùng các bộ mặt lầm lũi gian giảo, đầy sát khí! Lũ thái
giám mặt mày tái mét, từ chỗ nấp kín trong tòa chính điện, bây
giờ mói thấy chạy ra bẩm báo: Đông Chinh Vưong (Lục) đem
quân riêng trong phủ đến để giết thái tử, tranh ngôi!
“Loạn Tam Vưong” thế là nô’ ra. Và đến đây, mới thấy sử
cũ chép rõ: “Thái tử biết có biến, sai người hầu đóng hết các
cửa điện, và sai vệ sĩ trong cung phòng giữ. Tiếp đấy, một loạt
lời lẽ - đối thoại, bàn bạc - giữa tình thế vô cùng nghiêm trọng
và khẩn cấp ấy, đã được sử cũ may mắn ghi chép được nguyên
văn, từ mé trong điện Càn Nguyên:
Thái tử: - “Ta đối vói anh em, không phụ bạc chút nào.
Nay ba vưong làm việc bất nghĩa, quên di mệnh của tiên đế,
mưu chiếm ngôi báu, các khanh nghĩ sao?”.
Lý Nhân Nghĩa - vốn từ năm 1011 đã là Viên ngoại lang
nay đưong chức Nội thị - “Anh em với nhau, bên trong có thể
hiệp đồng bàn mưu, bên ngoài có thế cùng nhau chống giặc.
Nay ba vưong làm phản, thì là anh em hay kẻ thù? Xin cho
bọn thần đánh một trận để quyết được thua!”.
Thái tử: - “Ta lấy làm xấu hổ là tiên đế mới mất chưa
quàn, mà cốt nhục đã giết nhau! Há chẳng để muôn đời cười
chê sao?”.
Lý Nhân Nghĩa: - “Thần nghe rằng: Muốn mưu xa thì phải
quên công gần; giữ đạo công thì phải rứt tình riêng. Đó là việc
Đường Thái Tông và Chu Công Đán bất đắc dĩ phải làm. Nay
điện hạ có cho Đường Thái và Chu Công là chăm mưu xa, giữ
đạo công chăng? Hay là tham công gần, đắm tình riêng chăng?
Điện hạ biết theo dấu cũ của Đường Thái, Chu Công, thì đời
sau ca tụng công đức còn chưa rỗi, còn rỗi đâu mà chê cười”.