Page 152 - Bí Mật Toán Học
P. 152
+8 X 10“, quyền của các số trên các hàng trong đó không giống nhau, như
2 ở hàng nghìn, quyền là 10^ tức là 1000; 4 ở hàng trăm, quyền là 10^, tức
là 100; 7 ở hàng chục, quyền là 10‘; 8 ở hàng đon vị, quyền là 10”.
"Quyền" giống như là quyền lực cho các số ở các hàng khác nhau trong
một số, ví dụ cùng là 2, trong số 22, quyền của hai số 2 là khác nhau!
Trong hệ số nhị phân vói các sô được tạo nên từ 0 và 1, các đon vỊ
của nó cũng có quyền, tuy nhiên quyền của hệ số nhị phân chỉ số mũ
mấy của 2. ví dụ, số (1010)2 trong hệ số nhị phân được viết thàrửi số trong
hệ số thập phân như sau:
(1010)2=1 X 2” + 0 X 2' + 1 X 2‘ + 0 X 2”
= 8 + 2 = (10),o
ở đây 2” là quyền của số 1 thứ nhất. Thông thường, 1010 xét từ phải
sang trái, quyền của các chữ số lần lượt là mũ n của 2, như quyền của số
0 thứ nhất bên phải là 2”=1, của số 1 thứ 2 bên phải là 2‘, và cứ thế suy ra.
Áp dụng phưong pháp chuyển hệ số nhị phân thành hệ số thập
phân này mòi bạn lại thử xem xét (10101001)2 =(?)in, đáp án là (169)jy.
Sự chuyển đổi giữa hai hệ số rất thú vị! bây giờ cho bạn một chuỗi
các số 0 và 1, bạn chắc sẽ biết chúng đại diện bao nhiêu chứ?
Bạn có hiểu thế nào là hệ số bát phân,
hệ số thập lục phân không?
Chúng ta biết các số thường dùng trong cuộc sống hàng ngày thuộc
hệ số thập phân, mà máy tính điện tử số chỉ sử dụng hệ số nhị phân. Thế
thì còn có những loại hệ số nào thường hay dùng trong máy tính điện tử
không? Đó chính là hệ số bát phân và hệ số thập lục phân.
Trong hệ bát phân, chỉ có tám số từ 0 đến 7, phương pháp ghi số
của nó là "gặp 8 tiến 1", thê thì quyền của các đon vị số cũng là hình
thức số mũ của 8. Khi biểu thị số hệ bát phân, dùng hình thức như sau,
(17)s. Ví dụ, để phân biệt số 17 này không phải là 17 của hệ số thập
phân. Thế thì, (17)ịị trong hệ số thập phân là bao nhiêu? 17 của hệ số bát
phân bằng vói 1 X 8‘ +7 X 8‘-(15)io. bạn xem, nếu không ký hiệu rõ ràng,
chắc chắn sẽ sai sót.
- 152