Page 34 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

sở vật chất. Tôi có trò chuyện với nhiều trí thức
nước ngoái. Họ đều cảm thấy lòng yêu nưóc của
người Việt Nam có cái gì cực kì khó hiểu, không
thể nào giải thích theo kinh tế luận của chính họ.
Nếu như gia đình có một cơ sở tự nhiên do hôn
nhân tạo nên thì tổ quốc lại là một tổ chức hình
thành khá muộn và thay đổi theo những nước khác
nhau. Mỗi dân tộc có một cách hiểu riêng về đất
nước của mình và cách yêu nước của mỗi tộc người
một khác.
Chẳng hạn ở Trung Quốc, khi nhà Chu đánh
bại nhà Thương vào năm 1040, nó chia thiên hạ
(thiên hạ không phải là thế giới mả chỉ là lưu vực
Hoàng Hà) ra khoảng vái trăm nước, những nước
náy do các họ hàng nhà vua và các công thần cai
trị. Nước lả đất phong dưới quyền sở hứu của người
cầm đầu theo thứ bực lớn nhỏ (công, hầu, bá, tử,
nam). Nước như vậy là nhỏ bằng vài tỉnh. Đất đai
lá thuộc quyền sở hữu nhà vua. Trung Quốc không
có khái niệm "trung với nước" của Việt Nam mà
theo khái niệm "trung quân, ái quốc". Chữ "quân"
chỉ người nuôi mình, không nhất thiết là vua (ông
chồng là "phu quân") theo cái nghĩa như Hán Tín
nói "mặc áo người ta thì chết cho người ta " và các
học giả thời Xuân Thu - Chiến Quốc chu du hết
nước này sang nước khác để kiếm người nuôi mình
vầ sẵn sàng vì người nuôi mình tiêu diệt chính nước
của mình. Ngũ Tử Tư, má văn hóa Trung Quốc cho
là vị trung thần điển hình, đem quân nước Ngô về
đánh bại nước Sở, nước của chính mình, rồi hi sinh

36