Page 26 - Bản Sắc Văn Hóa Việt Nam

Trái lại, những vị hòa thượng chân đất từ Ân
Độ đã hoán cải cả Đông Á và Đông Nam Á, tạo nên
một phần quan trọng của diện mạo văn hóa trên
toàn bộ khu vực. Sự thống nhất tinh thần của châu
Âu là dựa trên tinh thẩn Thiên Chúa giáo đã tiếp
thu văn hóa Hy La.
Những cuộc tiếp xúc ồ ạt dựa trên lưỡi kiếm,
đồng tiền, kỹ thuật rồi sẽ qua đi. Trái lại, những
nỗ lực trầm lặng của những cá nhân mang trong
lòng cái mà Căng (Kant) gọi là "nhiệt tình lạnh"
đã hoán cải thế giới.
Điều kiện để cho giao lưu văn hóa thành công
chính là hòa bình, và sự tiếp xúc càng có kết quả
khi giữa hai tộc người không có thành kiến. Việt
Nam đã trải qua trên một ngán năm Bắc thuộc
nhưng ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc này không
to lớn. Trái lại, từ khi nước Việt Nam giành được
độc lập thì ảnh hưởng này lại rất sâu rộng. Hai ông
vua chịu khó học tập văn hóa Trung Quốc nhất là
Lê Thánh Tông và Minh Mệnh vá chính dưới thời
hai ông vua này nước Việt Nam hùng mạnh nhất,
không phải lo giặc ngoại xâm tử phương Bắc. Văn
hóa Pháp tồn tại ở Việt Nam không phải do súng
đạn má do công của các học giả Pháp, các cơ quan
giáo dục Pháp.
Cho nên trong sự giao lưu trước mắt, khi chủ
nghĩa đế quốc không còn, chính quyền dân tộc vừng
váng và ổn định, chắc chắn sẽ đem đến nhiều kết
quả có ích cho cả Việt Nam lẫn nước ngoài. Một

28