Page 71 - ABC Về Hiếp Pháp

được hiến pháp quy định là một chủ thể có sáng quyền
lập hiến, nhưng với tư cách là chính đảng cầm quyền
nên luôn là chủ thể quan trọng nhất cho việc xây dựng
và sửa đổi hiến pháp.

Câu hỏi 37

Tại sao cho đến trước năm 1945, Việt Nam không
có hiến pháp?
Trước năm 1945, đã có nhiều người Việt Nam lên
tiếng về việc quốc gia cần có hiến pháp, tuy nhiên, điều
kiện lịch sử và tương quan giữa các lực lượng chính trị
khi đó không cho phép ra đời một bản hiến pháp.

Từ cuối thế kỷ XIX, ngày càng có nhiều sĩ phu, trí
thức lên tiếng đòi chính quyền nhà Nguyễn thực hiện
cải cách toàn diện để đưa đất nước thoát khỏi cảnh lạc
hậu và có thể đánh đuổi thực dân Pháp xâm lược. Tuy
nhiên, những đề xuất đó đã không được lắng nghe.
Triều đình nhà Nguyễn tiếp tục duy trì chế độ phong
kiến, mặc dù có một số vị vua tiến bộ muốn lãnh đạo
nhân dân vũ trang chống Pháp. Nhiều sĩ phu yêu
nước (Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc
Kháng…) đã sớm nhận ra sự cần thiết của hiến pháp
đối với quốc gia. Dẫu vậy, có nhiều quan điểm, khuynh
hướng khác nhau về việc xây dựng hiến pháp tại Việt
Nam. Phan Bội Châu, từ năm 1907 đã nhắc đến tấm
gương nước Nhật Bản có hiến pháp (Hiến pháp Minh
Trị 1889), mong muốn đánh đuổi Pháp và thiết lập
chế độ quân chủ lập hiến ở Việt Nam. Nhiều nhân vật
khác lại có quan điểm cho rằng nên vận động để chính

| 69