Page 74 - ABC Về Hiếp Pháp

Hiến pháp 1946, hiến pháp đầu tiên của nhà nước
Việt Nam, có ý nghĩa quan trọng trong việc chính
thức hóa chính quyền mới được hình thành. Hiến
pháp gồm 7 chương, 70 điều. Chương I quy định về
chính thể, theo đó Việt Nam là nhà nước dân chủ cộng
hoà. Chương II quy định về nghĩa vụ và quyền lợi
của công dân. Chương III và Chương IV Hiến pháp
quy định cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước, gồm các
cơ quan: Nghị viện nhân dân, Chính phủ, Hội đồng
nhân dân, Uỷ ban hành chính và Toà án.

Về cơ cấu tổ chức nhà nước, Hiến pháp 1946 có
những đặc điểm của chính thể cộng hòa lưỡng tính.
Chủ tịch nước không những là nguyên thủ quốc
gia, người đứng đầu nhà nước, mà còn là trực tiếp
lãnh đạo hành pháp. Bên cạnh đó, người đứng đầu
Chính phủ (Thủ tướng) phải do Nghị viện nhân
dân (Quốc hội) thành lập và phải chịu trách nhiệm
trước Nghị viện. Trong khi đó, nguyên thủ quốc gia,
mặc dù cũng do Nghị viện bầu ra, nhưng lại không
phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện. Ngoài việc
thể hiện mối quan hệ tương đối độc lập giữa lập
pháp và hành pháp, Hiến pháp năm 1946 còn những
đặc điểm khác rất đặc biệt với các hiến pháp Việt
Nam sau này (các cơ quan tư pháp chỉ gồm hệ thống
tòa án được tổ chức theo các cấp xét xử, mà không
phải theo cấp đơn vị hành chính như quy định về
sau này; việc tổ chức chính quyền địa phương có xu
hướng phân biệt giữa thành phố, đô thị với các vùng
nông thôn...).

72 |