Page 220 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu
P. 220
thuẫn giai cấp phát triến dẫn đến sự bùng nổ m ạnh mẽ của các cuộc
khởi nghĩa nông dân. Tuy vậy, nên kinh tế, văn hóa của đất nước
vẫn có những bưóc phát triển nhất định, nhiều thành thị, thương
cảng ra đời thúc đẩy quan hệ buôn bán trong và ngoài nước. Nhưng
cảnh chia cắt và nội chiến triển miên đã kìm hãm thế nước và gây
hậu quả tai hại cho đời sông nhân dân. Thăng Long - Kẻ Chợ tuy
vẫn phát triển vê mặt kinh tê - xã hội, vẫn là trung tâm kinh tế, văn
hóa lổn của cả nước, nhưng lại bị sút kém về vị thế.
Nước Đại Việt hoàn toàn rơi vào tình trạng loạn lạc, rổì ren;
chính sự thôi nát, kỷ cương đảo lộn. Người dân Thăng Long đã cảm
nhận điều này rõ rệt hơn nơi nào hết. ơ Bắc Hà, triều Lê - triều
đại của một thòi chói lọi võ công và văn trị, vua sáng tôi hiền đã
qua - nay chỉ còn một ông vua “khoanh tay rủ áo” không lo việc
nuỏc. Trên đẵt Thăng Long tồn tại chính thể “vua Lê - chúa
Trịnh”. Một triều đình mà có hai chủ, trong đó vua Lê chỉ là hư vị,
thực chất chỉ còn là cái bung xung, bù nhìn. Mọi quyền hành tập
trung ở Phủ chúa. Các chúa Trịnh lộng quyển, tùy tiện phế lập vua
Lê. Binh lính trong kinh một thời có công được ưu đãi, nay trả
thành kiêu binh vì vua chúa đều do họ dựng nên. Bọn hoạn quan ở
Thăng Long thì “cùng đồng đảng lộng quyền, các quan đình thần
kế tiếp nhau người bị giết, người bị phạt, người nào cũng nơm nớp
lo sợ không bảo toàn được thân mình”1. Người dân Bắc Hà nói
chung và người dân Thăng Long nói riêng khổ cực hơn bao giò hết,
phải chịu SƯU cao thuê nặng, lao dịch liên miên, đinh tán, điền
hoang, xóm làng phiêu dạt. Hệ tư tưởng Nho giáo bị rạn vỡ, thuyết
chính danh không còn linh nghiệm vì lúc này vua chẳng ra vua, tôi
chang thành tôi, cương thường đảo lộn.
Đất nước ta chồng châ't khó khăn. Trong nước nền thông nhất
bị phá vỡ, giai cấp phong kiến suy tàn, đôi lập với nhân dân và đi
1. Quốc sử quán triều Nguyễn: Khâm định Việt sử thông giám cương
mục, Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 1998, t.2, tr. 760.
22 2
