Page 219 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

Phần thứ tư
NHÂN VẬT LỊCH sử QUÂN sự TIÊU BIỂU

THỜI KỲ VUA QUANG TRUNG CHỐNG XAM Lược MÃN THANH

1. VÀI NÉT VỀ BỐI CẢNH KINH TẾ - XẢ HỘI VÀ CHÍNH TRỊ -
QUÂN Sự CỦA ĐẤT NƯỚC
Trong lịch sử nước ta, sau thời Lê sơ, thời kỳ Nam - Bắc triểu
với sự soán ngôi của Mạc Đảng Dung lại một lần nữa đưa chế độ
phong kiến nước ta vào tình trạng cát cứ. Tuy đến thời Lê Trung
hưng, tình trạng cát cứ đã được khắc phục phần nào, nhưng sau đó
lại bắt đầu có sự phân liệt lớn giũa các tập đoàn phong kiến Việt
Nam mà sử sách gọi là thời Lê mạt. Thực chất, đây là sự phân chia
quyển lực đặc biệt trong bộ máy cầm quyển của giai cấp phong
kiến, và chính sự phân chia đó đẩy chê độ phong kiến đến chỗ suy
tàn. Về phương diện xã hội, người dân không ngày nào được yên ổn
vì bị lôi cuôVi vào vòng xoáy của sự tranh giành quyển bính cho kẻ
thống trị mình. Các giá trị chính trị - xã hội cũng có sự đảo lộn lớn:
“vua không ra vua, tôi không ra tôi”, người dân chịu cảnh “trên
vua dưới chúa”, kỷ cương phép nước trở nên “quân hồi vô phèng”.
Từ giữa th ế kỷ XVII, qua bảy cuộc hỗn chiến lớn không phân
thắng bại, hai tập đoàn phong kiến Trịnh - Nguyễn chấp nhận
giảng hòa, lấy sông Gianh làm giói tuyến chia đôi đất nước, biến
mỗi miền thành một giang sơn riêng mà sử gọi là cục diện Đàng
Trong và Đàng Ngoài. Chúa Nguyễn ở phía Nam và chúa Trịnh
cát cứ ở phía Bắc, vua Lê chỉ ngồi trên ngai vàng làm vì. Các tập
đoàn phong kiến đua nhau bóc lột nhân dân. Xã hội rối loạn, mâu

221