Page 18 - Việt Sử Kỷ Yếu

THỜI ĐỢI BHC THaộC

KỶ THUỘC NHÀ TRIỆU
TRIỆU VŨ VƯƠNG - Triệu Đà, người Hoa gổic huyện Chân Định,
làm quan nhà Tần, lĩnh chức Long Xuyên lệnh, sau thay Nhâm
Ngao làm Nam Hải uý. Nhà Tần suy, Đà chiếm giữ đất ba quận
Nam Hải (Quảng Đông), Quế Lâm (huyện Minh Quý - Quảng Tây)
và Tượng Quận (miền tây Quảng Tây và phần đất Quý Châu),
năm 207 tr. CN, tự xưng làm vua, đặt tên nước là Nam Việt, đóng
đô ở Phiên Ngung, gần thành Quảng Châu bây giò, lấy hiệu là
Triệu Vũ đế.
Đốĩ với ta, Triệu Đà là kẻ xâm lăng cướp nước. Do có tên
nước là Nam Việt nên sử gia ta xưa đã lầm, chép là vua chính
thông, khai sáng cơ nghiệp. Thời Hậu Lê, Ngô Thì Sĩ đã cải chính
mà người sau vẫn gọi là vua ta. Người Hán cho Nguyên, Thanh
xâm lược là vua họ, vì đóng đô trên đất Trung Quốc cũ. Nhà Triệu
đóng đô bên ngoài đất Ảu Lạc, nếu ta nhận nhà Triệu là vua ta thì
Hán, Đường cũng là vua ta cả.
Năm 206 tr. CN, Hán Cao Tổ thông nhất Trung Quốc. Việc
cai trị vẫn theo chê độ trực trị quận huyện, riêng các vùng xa xôi
còn giữ chế độ phong kiến (theo nghĩa hẹp). Năm 196 tr. CN, sứ
nhà Hán Lục Giả sang dụ nhà Triệu quy thuận nhà Hán. Đà
thoạt đầu không chịu nhưng sau biết thế nhà Hán mạnh nên chịu
nghe theo, chỉ còn xưng là vương. Đến lúc Lữ Hậu cầm quyền,
cấm bán đồ sắt cho dân Nam Việt, Đà tức giận cắt đứt quan hệ với
nhà Hán, lại xưng hoàng đế, đem quân đi đánh đất Trường Sa.
Bên Hán sai Chu Tác đem quân đánh Nam Việt. Binh sĩ Hán
không quen thời tiết chết hại nhiều. Năm 180 tr. CN, Lữ Hậu
chết, nhà Hán bãi binh. Hán Ván đế lên ngôi. Đà trở lại quy thuận
nhà Hán. (Bắc sử chép sau vụ này, mặt bắc đã yên, Đà mới quay
về phương nam, thôn tính Ảu Lạc).
Triệu Đà thống trị Âu Lạc, chia đất làm hai quận: Giao Chỉ
(Bắc Việt) và Cửu Chân (Bắc Trung Việt ngày nay). Mỗi quận đặt
chức điển sứ giữ việc cai trị, thu công phú và chức tả tướng chỉ
huy quân đội trú phòng, nói là để giữ trị an cho dân chúng, thực

18