Page 369 - Các Tổng Tư Lệnh Chiến Trường Nhật Pháp Trong Cuộc Chiến Tranh Xâm Lược Việt Nam

362 VỀ CÁC TỔNG Tư LỆNH, Tư LỆNH CHIẾN TRƯỜNG.

chỉ huy chiến dịch đánh lên nam Tây Nguyên đã phải kêu;
“Nguyễn Chánh là vị tướng làm tôi điêu đxing”.

*
* *

Nhà báo Robert Guillam sau khi thăm Điện Biên thì cho đây
là “Sân vận động mà Việt Minh đang chiê'm các bậc thang
chung quanh, Điện Biên Phủ là cái hố thả sư tử”.
Pierre de Chevigné - Bộ ữưởng Chiến tranh của Pháp nói:

“Điện Biên Phủ quả là một cái ốhg nhổ, đội quân đồn trú đóng
ỏ dưới đáy mà Việt Minh chiếm cái vành ở trên”, “Kể từ năm
778, sau trận do tướng Roland của vua Charlemagne thực hiện
trên đèo Roncevaux thuộc dãy Pyrenées, chưa bao giờ thây

binh lính diễu qua một khe hẹp thế này”.
Blanc - Tổng thanh tra quân đội Pháp thì nói: “Cần rút khỏi
Bắc Kỳ để giữ Trung Kỳ và Nam Kỳ thì tốt hơn. cần thương
lượng để chấm dứt chiến tranh trong danh dự. Tiếp tục để cho
quân đội viễn chinh bị giết hại trong lúc quân dự bị đang bị tiêu

tán là một tội ác”.
Trong buổi trao đổi giữa Jacquet - Bộ trưởng các quốc gia
liên kết với Pléven - Bộ trưởng Quốc phòng, cùng Ély - Tổng
tham mưu trưởng quân đội Pháp, Jacquet bộc lộ: “Tôi rất bi

quan”; Pléven và cả Ély đều đáp: “Chúng tôi còn bi quan hơn”.
Hỏi ý kiến Pay - Tư lệnh không quân trong chuyến đi cùng
Dodet và đoàn tùy tùng lên Điện Biên Phủ, Fay đáp: “Tôi
khuyên tướng Navarre nên lợi dụng cuộc chiến chưa nổ ra ở
đây và khả năng sử dụng cả hai sân bay mà ông ta đang còn để

đưa khỏi nơi đây càng nhiều càng tốt bởi ông đã thua rồi,
không gì cứu vãn nổi”. Fay đã nói riêng với Navarre; “Cậu suy