Page 271 - Các Tổng Tư Lệnh Chiến Trường Nhật Pháp Trong Cuộc Chiến Tranh Xâm Lược Việt Nam

Chương5:T)E LATTRE DE TASSIGNY 277

Vào thời điểm gay cấh nhất, De Lattre de Tassigny bị bạo
bệnh phải về nước và chết vào ngày 11-1-1952. Vừa bị bao vây

nghẹt thở ở Hòa Bình, vừa bị đánh tơi bời ở các mặt trận phối
hợp tại đồng bằng Bắc Bộ, Salan lên thay De Lattre nắm quyền
Tổng chỉ huy vội vã ra lệnh rút khỏi Hòa Bình, kết thúc thảm
hại chiến dịch phản công do De Lattre chủ trương. Cuộc rút lui
mang tên Amarante bắt đầu từ 19 giờ ngày 22-2-1952. Dọc
đường chúng thiết lập 10 điểm tựa gồm 1 tiểu đoản bộ binh, 2

liên đoàn thiết giáp, một số đơn vị công binh, tăng cường hoạt
động phi pháo lên gâ'p nhiều lần mà phải mất hai ngày trầy vẩy
chúng mới tới Xuân Mai. Bọn từ Hà Nội lên đón và bọn từ Hòa
Bình về gặp nhau đều thở phào vì không phải chung số phận

như hai binh đoàn Charton - Le Page ở Cao - Bắc - Lạng. Một sĩ
quan cao cấp của địch đã nói: "Thống ch ế De La1±re đã chết
đúng thời điểm đ ể khỏi chứng kiến cuộc rút lui nàỷ'.
Kết cục chiến dịch Hòa Bình, địch bị loai gần 7.000 tên, kể
cả các măt trân phối hợp là 15.000 tên. Ta giải phóng thêm

l.OOOkm^ đất và 20 van dân. Địch bị đông càng lún sâu vào thế
bị đông. Đây là môt thất bai chiến lươc của De Lattre.
Jules Roy, nhà báo Pháp, đã mô tả tâm trạng ngao ngán của
Navarre ưước di sản mà De Lattre và êkíp của ông ta để lại cho

người kế nhiệm: “Đó lả một đội quân đã quá m ệt mỏi trước một
đối thủ mềm dẻo, khó nắm bắt đến độ nguy hiểm, có mặt khắp
nơi và có tất cả. Không ở đâu là hậu phương, tất cả đều bị đe
dọa và chết người. Hầu hết các cú đánh của quân viễn chinh
như đâm vào không kh í”.
Có người còn hạ một câu xanh rờn: “Thời Thống chê'D e

Lattre chỉ còn lại một phòng tuyến lô cốt đúc bằng bêtông
nhằm phá vỡ các đợt tiến công của đôi phương ở châu thổ.
N gười ta tống đến các lô cốt ấy bọn xuẩn ngốc và bọn đầu óc