Page 24 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

người Thái Đen nói trên từ đầu đã có người nghi
ngờ. Đặc biệt, từ những thập kỷ 60 của thế kỷ
trước trở đi, sau nhiẩu chuyến điền dã nghiên cứu
cổ sử Thái vùng Tây Bắc. Giáo sư Đặng Nghiêm
Vạn đã đưa ra ý kiến nghi ngờ này trên tạp chí
N ghiên cứu Lịch sử sô 78 tháng 9-1965.
Năm 1969, nhà nghiên cứu dân tộc học Chu
Thái Sơn cùng Giáo sư Vương Hoàng Tuyên có dịp
lên vùng cao Đà Bắc - Hòa Bình và đến với những
xóm bản của cộng đồng người Thổ. Khi ấy, họ tồn
tại với tư cách là một nhóm địa phương của tộc
người Thái và cũng cư trú xen kẽ với sô" ít người
Thái trong cùng huyện. Họ tự nhận là cồ n Tày
Đòn (người Thái Trắng). Kết quả điều tra cũng xác
nhận họ là một nhóm địa phương của tộc người
Thái. Họ đã trải qua một quá trình Mường hóa
dưới chế độ của nhà Lang (chúa đất Mường).

Người Thái vẫn lưu truyền Piết m ương - Sự
tích bản mường - một trường ca của dân tộc nói
về Pha Nha Nhọt Chom cằm là Chúa "cao sang
vàng ngọc xa xưa". Người Thô cũng không biết
cúng ma mường, ma nhà Tạo bằng những lồi thơ
trong Piết m ương như người Thái cư trú trong
vùng và nhiều nơi trên miền Tây Bắc. Nhưng
người Thổ lại có Sự tích M ường X ang được lưu
truyền rộng khắp trong cộng đồng của họ. Sự tích
ấy đưỢc kể lại như sau:
"Ngày xưa, xưa lắm ! Quan lang họ X a xứ Viềng
C hăn đem con dân người T h ổ (Phúa Tày) đến vùng
Mường Xang - C hâu Mộc, thấy ở đấy rừng rậm , đ ất
rộng, lúa tốt, người thưa, bèn mưu tính việc lập

22