Page 23 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

Trong lịch sử, người Thái còn gọi người Khơ-mú
bằng một tên gọi khác là Mứn Xen. Có người giải
thích nghĩa của Mứn Xen này là "ngàn vạn" để chỉ
sô" lượng quân lính của Chương Han.
Trong cuô"n sử thi nổi tiếng của người Thái ở
Tây Bắc "Quám Táy pú xấc" (Ke chuyện người
Thái đánh giặc) có nhắc đến vùng lưu vực sông Đà,
sông Mã, sông Nặm u, Nặm Khoóng có một tộc
người được gọi là Xả Chi (Xá Dùi - người Xá sinh ra
từ lỗ dùi sắt nung đỏ). Đó là cư dân có gốc cùng
sinh ra từ "quả bầu thần thoại". Cũng trong tác
phẩm đó, có ba câu thơ miêu tả về họ như sau:

X ả Chi lụk Lo điêu
Piêu pốc piêu dảm dứt
Dỏn xoong khứp hặp căn
Tạm dịch:
X á Dùi cùng gốc với người Thái Mường Lò
Cùng có tục đội khăn piêu buông sau gáy
Nên đừng ch ia h ai nửa đán h nhau.
Nếu giả thiết Xả Chi là tổ tiên của người Khơ-mú
ở Tây Bắc theo tập sử thi Quám Táy pú xấc như đã
nói tới ở trên thì từ thế kỷ XI-XII, khi người Thái
Đen thiên di từ Mường Lò (Văn Chấn, Yên Bái) vào
vùng sông Đà, sông Mã, Nặm u, Nặm ỉíhoóng ấy
ắt hẳn đã gặp tô tiên của người Khơ-mú.
Mặc dù vậy, ý kiến cho rằng người Khơ-mú là
một trong các nhóm cư dân bản địa đã cư trú lâu
đời ở Tây Bắc và ý kiến cho rằng miền Bắc Việt
Nam cũng là địa bàn chứng kiến sự hình thành của
dân tộc Khơ-mú qua truyện kể hay tập sử thi của

21