Page 7 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

đời người ta, đều phải đi gác nghiêm mật thế. Gác cướp, gác buôn thuốc phiện, buôn súng lậu,

còn các người hội kín, người cách mệnh, gác gì nữa, không biết hết.
Người dõng cắt lượt đi gác. Mỗi lần châu đoàn lên đồn, quan hai Tây ở Đồng Đăng hay

quan một Nà Sầm, hay quan ba đại lý ở Thất Khê thường hỏi một câu giống nhau:
- Có cách mệnh ra biên giới không ?

Châu đoàn khúm núm:
- Bẩm quan...

Đám dõng đi vét người đổi gác cũng lại sục vào xóm, như hệt bọn lính đi bắt phu làm đường

Tà Lài lúc nãy. Họ lại vào nhà người trèo hồi.
Nhưng người trèo hồi đi đã được một lúc lâu.

Trước cửa, thằng bé con ngồi chồm hỗm vẫn nguyên trên cái cối đá. Nó lặng lẽ nhìn ra.

*

* *

Buổi chiều, từ các đầu rừng, cái xe về bỏ từng bao hồi chín, xuống cầu xóm cho các trạm
phơi hồi, nấu hồi.

Những đoàn xe kĩu kịt về trạm.

Không trông thấy người ngồi trong cái mui phên. Chỉ nghe tiếng tẹc lưỡi giục vào bóng tối
chập choạng có con bò con trâu nào đó đương đau móng cứ bước một khấp khểnh. Và cái đèn

kính ô vuông đã lên ngọn đỏ bẻm lắc lư trên nách sau chiếc bánh sắt lăn rào rạo. Những chiếc
xe cứ lầm lì, không biết khi đêm càng xuống, bóng tối trong các hang núi đá càng bò ra đen sẫm

thì mùi hồi càng quẩn nặng như khói bếp trên làng xóm.
Những cái xe ngựa có chiếc giỏ cỏ treo trước càng xe. Con ngựa vừa bước vừa thục mõm

vào tìm cỏ. Đã kiệt sức, nhưng hai cánh mũi nỏ lại nhấp nhoáng, đen ướt cúp xuống, hít lên, rồi

vừa khoan khoái, vừa khát khao, dũi rào rạo vào những cái nan tre. Không một nhánh cỏ. Cứ
như vậy, con ngựa hít mùi hồi vào ngập mũi. Nó rũ mình. Mùi hồi nồng nàn tung lên. Đầy kích

thích, con ngựa lại nhảy giựt lên, chạy kiệu nhỏ.
Đoàn ngựa chở hồi về nghỉ ở các thị trấn rồi hôm sau lại đưa chủ hồi, lái hồi đi các rừng,

để thu từng gốc đã mua non từ đầu năm, hay để đặt giá mua rồi thuê trèo, thuê tải về các trạm
cho phơi, cho nấu...