Page 36 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

- Các anh gặp chƣa?

- Phải đợi ít ngày.
Mẹ lại vẫn nghe rõ cả. Thằng Mã Hợp quên rồi, thằng Mã Hợp quên, nó không kể có lần mẹ

nó đã đƣa những ngƣời cách mệnh nhƣ thế đi đến Long Châu. Mẹ đã đƣa ngƣời cách mệnh đi.
Phải, những ngƣời đi cách mệnh đều kể chuyện rằng mai sau đất nƣớc sẽ thay đổi thì đời ngƣời

không khổ nữa. Bây giờ hai cháu còn ít tuổi ở quê, nhà bên Nhân Lý sang cũng nói nhƣ vậy.
Nhƣ thế, cách mệnh đã về đến bên quê ngoại, cách mệnh đã về gần lắm rồi. Mẹ lặng im, không

nghĩ nữa. Mẹ nhớ lại con đƣờng Long Châu đi bộ, toàn đi đêm, phải mất ba bốn đêm liền.

Đƣờng ấy, mẹ đã đƣa ngƣời đi nên mẹ biết nhƣ thế. Còn phải tránh những xóm có hƣơng trƣởng.
Hƣơng trƣởng hay bắt ngƣời bên Lạng Sơn sang, đem nộp cho Tây đồn Đồng Đăng lấy công,

đƣợc nhiều tiền và muối. Hƣơng trƣởng thì tránh đƣợc, nhƣng kẻ cƣớp thì không biết tránh đâu.

Chỗ nào cũng có cƣớp, ngày ấy khó lắm. Thế mà mẹ đã đƣa lọt đƣợc cả. Những câu chuyện vừa
bâng khuâng vừa khó hiểu cứ phảng phất cả đầu mẹ.

Tối hôm ấy, giá buốt cóng thót lƣng. Thụ mặc nguyên áo dài, đi giày tây, đội khăn xếp, nằm
co quắp trong cái ổ tranh của Mã Hợp đã kéo ra bên cạnh đống lửa. Ba ngƣời nằm, đắp có một

mảnh vỏ cây sui. Mã Hợp nhƣờng chăn cho bạn. Chân tay Mã Hợp quềnh quàng, lăn lóc nhƣ
cành củi không biết rét. Lát sau, đã ngáy kho kho. Chi nằm giữa, sặc bụi vỏ sui, chốc lại khúc

khắc ho.

Cả đêm, Thụ khoanh hai tay lên ngực. Không vì rét, mà vì nỗi băn khoăn về những khổ cực
cứ quanh co không phá ra đƣợc của con ngƣời và càng nghĩ càng bồi hồi về tinh thần yêu nƣớc

tự nhiên đến nỗi không biết đấy là yêu nƣớc của ngƣời các dân tộc ở biên giới mà Thụ vẫn nghe
nói, bây giờ mới thật biết. Thụ không chợp mắt đƣợc. Làm thế nào à? Phải tìm cách nấn ná ở

đây, cho đến lúc gặp đƣợc cách mệnh, đi làm cách mệnh. Nhƣng bây giờ phải vƣợt một cái lo
trƣớc nhất, thật khó. Nhà Mã Hợp nghèo quá, không bữa ăn. Tết đến nơi rồi. Cách nào...

Cứ nằm nghĩ, sắp sáng cũng không biết.

Có tiếng gà gáy phảng phất ở đâu xa. Mã Hợp đƣơng ngủ say thế, đột nhiên, đứng dựng dậy
nhƣ ngƣời mê. Đấy là cái thói quen phải dậy sớm đi chợ bán củi. Cứ đến lúc ấy thì con mắt nhƣ

có ngƣời giựt mí cho mở ra, đã thành lệ.

Kèn lính trên lô cốt Ải Khẩu chƣa thổi tan canh. Lửa bếp đã vạc hẳn. Rét buốt mù mịt thấm
vào nhà. Thụ hỏi:

- Mã Hợp dậy sớm thế?