Page 301 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 301
Việc sùng bái các con vật đó là còn do hình thù khác
lạ so với chủng loại của chúng. Dân biển quan niệm đó
cũng là những con vật linh (ví dụ như cá vích rất thiêng vì
trên đầu có hình giông chữ Vương/ Vua). Tuy nhiên, thực
sự trở thành một tín ngưỡng ngư nghiệp, chiếm vị trí quan
trọng trong đòi sống của cộng đồng thì chỉ có cá voi. Mức
độ tín ngưỡng của ngư dân đốĩ với các con vật vừa nêu chủ
yếu thể hiện ở sự kiêng kỵ mà thôi.
Tuy nhiên, các sách sử khác (mà thậm chí cả Đại
Nam nhất thống chí cũng không thấy chỉ đích danh cá voi
cứu Chúa) thì lại nói về rắn, về cá sấu, ngạc, "nổi lên đưa
Vua (Nguyễn Ánh - Gia Long) sang sông" [31, tr.ổớ].
Những con vật từ sông ra biển đã có sự chuyển hoá cả về
hình dạng lẫn chức năng, nhưng cội nguồn thì vẫn nằm
trong chủng cá và tính linh thiêng thì không lu mò.
Ví như sắc phong của làng Mỹ Khê (Đà Nang)
chẳng hạn: Năm Tự Đức thứ 5 (1851) nhận sắc phong cá
voi với danh thần Đông Hải cự tộc Ngọc Lăn; năm Tự Đức
thứ 33 nhận sắc phong với danh thần Nam Hải cự tộc
Ngọc Lân; đến năm Đồng Khánh thứ 2 lại được nhận sắc
phong của thần Đông Hải Ngọc Làn.
Có lăng, cốt Ông được để trong hộc, xây dưới bệ thò;
có lăng lại để trong một quan tài nhỏ, màu đỏ, đặt trên bệ
thờ, hay có lăng thì để trần cốt ông trên bàn hậu tẩm,
- 3 D 1 -