Page 219 - Thử Sức Trước Kỳ Thi

Trường hợp 1 : E là este được tạo thành từ axit đơn chức RCOOH và rượu ba
chức r;(0 H)3.
(RCOOlgR' + 3NaOH > 3RCOONa + R'(OH)a
(mol) 0,1 0,3 0,3 0,1

Mníựu = 9,2 : 0,1 = 92 R’ = 92 - (3 X 17) = 41 ^ R’ là C3H5
MRcooNa = 20,4 : 0,3 = 6 8 - R + 67 = 6 8 ^ R là H
Khi đó este là (HCOOlaCgHg.
Trường hợp 2 ; Este E được tạo thành từ axit ba chức R(COOH)3 và rượu đơn
chức R'OH
R(C0 0 R')3 + 3NaOH -> R(COONa)s + 3R'OH
(mol) 0,1 ),1 0,3

M{RCOONa)3 = 20,4 : 0,1 = 204 -> R' = 204 - (3 X 67) = 3 (loại)

Vậy E có công thức cấu tạo thu gọn là (HCOOlsCsHs : glixerol triíomiat.
b) Thủy phân este E bằng lượng dư dung dịch kiềm, sau đó cho hỗn hợp sau
phản ứng tác dụng với Cu(OH)2, thấy Cu(OH)2 tan và dung dịch thu được có
màu xanh lam là trong hỗn hợp có glixerol. (Học sinh tự viết phương trình
hoá học).
Ví dụ 2. Cho chất hữu cơ X chỉ chứa một loại nhóm chức tác dụng với 0,5 lít dung
dịch NaOH 1,5M thu được 0,45 mol muôi và 0,15 mol ancol. Lượng NaOH dư
được trung hoà bởi 0,3 lít dung dịch HCl IM. Xác định công thức tổng quát
của X.
Hướng dẫn giải
nNaOH = 0,5 X 1,5 = 0,75 mol; nnci = 0,3 X 1 = 0,3 mol
HNaOH pứ = 0,75 - 0,3 = 0,45 mol

Phương trình hoá học của phản ứng este hoá :
R„(C00)„„R;„ + nmNaOH---- > nR(COONa)„ + mR'(OH)„
0,45 0,45
(mol) 0,45
m n
0,45
= 0,45 —> m = 1
m
0,45
ơancol = 0,15 -> n = 3
n
Công thức tổng quát của este có dạng (RCOOlsR'.

Ví dụ 3. Khi thủy phân 0,01 mol este của một ancol đa chức và một axit đơn chức
phải dùng l,2g NaOH. Mặt khác khi thủy phân 6,35g este đó cần 3g NaOH
và thu được 7,05g muối. Xác định công thức cấu tạo của este.

220