Page 164 - Thế Giới Hoá Học Kỳ Thú

trữ trong các khe vỉa than được giải phóng ra, khi hàm lượng khí ga
trong không khí đạt tới một giói hạn nhất định (khoảng 5%-15% khí
metan), nó dễ bắt lửa dưới tác dụng của các tia lửa phát ra do ma sát cơ
giói, tạo thành khí CO2 và hoi nước khiến cho không khí trong hầm lò
tăng nhanh, tạo áp suất lớn gây ra tiếng nổ. Hiểu nguyên nhân gây ra nổ
trong hầm lò mỏ than, bạn biết tại sao trong hầm lò cần thiết phải tăng
cường thông gió và nghiêm cấm lửa.
Khí metan hầm lò là một trong những kẻ thù nguy hiểm nhất của
vấn đề an toàn hầm mỏ. Nhưng nếu như chúng ta biết khai thác, sử dụng
đúng cách, nó là một nguồn năng lượng rất sạch.

Tại sao than lại có thể cháy?

Thời xưa, người ta chất các đống củi lên rồi châm lửa đốt cho cháy.
Đến khi ngọn lửa cháy vượt qua ngọn đống củi, ngưòi ta dùng nước
dập tắt. Sau đó, phủ lên đống củi tắt đó một lóp đất ủ một thòi gian.
Qua quá trình đốt và ủ này, củi đã biến thành một thể rắn có màu đen.
Đó chính là than củi. Đưa than củi về nhà, đặt vào trong chậu rồi đốt
lên sưởi ấm. Loại than củi này tốt hơn nhiều so vói việc đốt củi trực tiếp
và có rất ít khói đen. Nó là một loại nhiên liệu lí tưởng để sưỏi ấm trong
mùa đông.
Ngày nay, chúng ta sử dụng máy móc để khai thác than dưới lòng
đất, chủ yếu cũng chính là từ thực vật mà thành. Loại than này do Trái
Đất "tự đốt" tạo ra cho chúng ta. Do đó, có một số ngưòi vẫn gọi loại
than này là than củi. Củi có thể cháy, than củi có thể cháy thì than đương
nhiên cũng có thể cháy. Thành phần chủ yếu của than là cacbon. Cacbon
khi gặp nhiệt và khí ôxi trong không khí sẽ cháy tạo ra nhiệt lượng, và
trở thành một loại khí không màu, không mùi, không vị, đó là khí CO2.
Đây chmh là quá trình mà ta thường gọi là cháy.
Không chỉ than có thể cháy, những chất có chứa nguyên tố cacbon
cũng đều có thể cháy. Nhưng, do hàm lượng cacbon của chúng khác
nhau cho nên nhiệt độ cần thiết để cháy cũng không giống nhau.

164