Page 163 - Thế Giới Hoá Học Kỳ Thú

gọi đó là khí thiên nhiên. Thành phần chủ yếu của khí thiên nhiên là
metan. Tmh toán theo tỉ lệ thê’ tích, trong khí thiên nhiên thông thường
chứa 80% - 97% khí metan. Tất cả các loại khí này đều được hình thành
từ những xác thực vật trong điều kiện yếm khí dưói tác dụng lên men
của những vi sinh vật.
Ngoài xác thực vật, cỏ dại, chất thái của người, gia súc, gia cầm, rác
sinh hoạt... củng có thế tạo ra khí metan trong điều kiện lên men yếm
khí. Khí metan là một loại nhiên liệu quan trọng. Trong điều kiện thông
thưìmg, nhiệt lượng nìcà một kg metan đốt cháy hoàn toàn giải phóng ra
bằng vói nhiệt lượng của một kg than không khói khi cháy tạo ra. Nếu
như khí metan được ứng dụng vào trong đòi sống thực tế, nó có thể giải
quyết tốt vấn đề chất đốt ở nông thôn, cải thiện môi trường sống, nâng
cao chất lưọng nguồn phân bón, có ý nghĩa quan trọng trong việc phát
triển nguồn năng lượng mói và phát triển sản xuất nông nghiệp.
Xét về mặt cồng nghiệp, ngưòi ta sử dụng khí thiên nhiên làm
nguyên liệu trong sản xuất than gầy và công nghiệp cao su. Nó cũng có
thể dùng cho việc sản xuất thuốc nhuộm, mực, cồn... Nước ta có nguồn
tài nguyên khí thiên rủìiên phong phú. Đây chứih là nguồn tài sản quý
báu mà thiên nhiên ban tặng chúng ta.

Hầm mỏ than tại sao lại xảy ra nổ khí metan?

Các nước sản xuất than khác trên thê giói đã nhiều lần xảy ra các
vụ nổ hầm mỏ than, gây ra nhiều tổn thất nghiêm trọng về người và tài
sản. Khí metan hầm mỏ là loại chất gì, tại sao lại xảy ra những vụ nổ
lớn như vậy?
Khí hầm mỏ (hay còn gọi khí metan) được hình thành trong quá
trình hìnli thcành các vỉa than. Trong quá trình hình thành các vỉa than,
một số chất có chứa xenlulo dưói tác dụng của vi súih vật bị phân giải
thành một loại khí có khả năng bốc cháy. Loại khí này nằm ở những khe
nhỏ trên bề mặt các vỉa than. Đó chừih là khí ga. Thành phần chủ yếu của
nó là metan. Thành phần chủ yếu của nó và khí thiên nhiên cùng một
chất. Khí ga tại sao lại có thể nổ? Thì ra, metan là một chất khí rất dễ bốc
cháy. Trong quá trình khai thác than dưới hầm mỏ, khí ga này vốn dĩ lưu

- 163 -