Page 140 - Thắm Dò Vũ Trụ

Bạn biết gì về Qudsar và Pulsar,

những thiên thể kì lạ?

Quasar là loại thiên thể sáng nhất trong vũ trụ, nhung vì ở hẳn bên
ngoài Ngân hà và rất xa trong vũ trụ, nên chỉ hiện ra rất mờ trên bầu tròi.
Quasar có kích thuóc biểu kiến nhỏ, nên trông giống hàng tỉ ngôi sao trong
Ngân hà. Po đó phát hiện quasar bằng lánh thiên văn quang học rất khó,
nên quá trình nhận ra Quasar phải dựa trên bức xạ vô tuyến. Quasar phát
ra bức xạ vô tuyến manh bằng hàng nghìn lần bức xạ của những thiên hà.
Vào những năm đầu cảu thập niên 1960, các nhà thiên văn tình cờ phát
hiện thấy là loại thiên thể này ở nhũng thiên thể tận cùng trong vũ trụ mà
lại có kích thuóc cục kì nhỏ so vói kích thuóc của những thiên hà. Thiên
thể được đặt tên là Quasar "quasi stellar obịect" (vật thể gần như là sao).
Quasar chứa những hạt vật chất có năng lượng cao và có từ trường tưong
đối lón nên phát ra bức xạ synchrotron rất mạnh. (Bức xạ synchrotron
giống bức xạ phát hiện bỏi các nhà vật lí trong những máy gia tốc
synchrotron). Các nhà thiên văn cho rằng chính nhân của Quasar là một lỗ
đen cung cấp cho Quasar năng lượng. Quasar phóng ra những đám khí
electron có tốc độ đo được lón hon cả tốc độ ánh sáng.
Quasar là những thiên thể ở rất xa trong vũ trụ và phát ra bức xạ vô
tuyến synchrotron rất mạnh, nên được các nhà thiên văn quan sát để
nghiên cứu những vùng xăm của vũ trụ, khi vũ trụ hãy còn non trẻ.
Mặt tròi phun ra một luồng gió gọi là "gió Mặt tròi", tạo ra một tầng
plasma gồm những hạt electron và ion có năng lượng'- cao bao quanh
Trái đất. Gió Mặt tròi không đồng đều và chụm lại thành từng cụm hạt.
Khi quan sát, từ Trái đất, bức xạ vô tuyến của những thiên thể qua màn
plasman không đồng đều, bức xạ yếu đi khi bị những cụm plasma che
lấp, xong trở lại bmh thường khi những cụm plasman đi khỏi bề mặt
thiên thể. Hiện tượng này tưong tự rủiư hiện tượng "sao nhấp nháy" do
màn khí quyển không đồng đều của Trái đất làm độ sáng của những
ngôi sao thay đổi hỗn độn vói chu kì rất ngắn, khoảng 1/10 giây đồng

- 140-