Page 137 - Thắm Dò Vũ Trụ

như có thể coi là một sao hồng ngoại cực lớn. Những tinh vân lớn hỗn
họp thường có những đám xoáy nhỏ và thông thường chimg sẽ tạo ra các
hằng tứủì.
Những ngưòi anh em cùng bào thai vói Mặt tròi của chúng ta hiện
nay đều di tản khắp noi trong hệ Ngân hà. Xung quarủi khóm sao Ngang
của chòm Kim Ngưu có thể nhìn thấy những tàn tích hút bám một lượng
lớn các khí thể nguyên sinh. Cũng có một số hằng tinh dưới dạng tinh
vân, đó là những vật chất bụi và khí tản ra từ một hằng từửì sau khi mất,
sự mịt mù của các tinh vân đặc biệt là các túìh vân mờ làm triệt tiêu ánh
sáng đã ảnh hưởng đến độ trong của không gian vũ trụ và gây ra những
sai sót trong quan sát đo đạc. Khái niệm về tinh vân của con ngưòi cũng
trải qua một quá trình địrửi nghĩa lại. Năm 1784 một nhà thiên văn học
Pháp đã công bố 103 thiên thể mờ sưong mà ông phát hiện ra và gọi
chúng là tinh vân. Sau đó thực tế đã chứng minh trong số những tinh vân-
đó có một số là các khóm sao. Năm 1924 nhà thiên văn học Mĩ Hubble
khi quan sát tữữi vân chòm tiên nữ từ kừừì viễn vọng cực lón đã phát
hiện ra đó là tập họp của các hằng tinh. Và từ đó mọi ngưòi gọi các thiên
thể ngoài Ngân hà do quá xa mà có hình dạng giống như sưong mây là
các hệ sao.

Bạn biết gì về mối quan hệ gíữd

các hằng tinh?

Trong hệ Ngân hà có tói gần một nửa các hằng tinh đều có đôi có
lứa. Những hằng túứi đơn độc như Mặt tròi không có nhiều. Các hằng
tinh đó có quỹ đạo quay sát nhau, chúng làm nổi bật lẫn nhau hoặc tiến
hành trao đổi vật chất mà sao Thiên Lang AB là một trong những cặp sao
nổi tiếng đó. Có một số hằng tinh kéo bè kết cánh tạo thành cự tinh, dưói
lự hấp dẫn lẫn nhau chúng vận động phức tạp hon như choi trò ú tim mà
Nam Môn 2, Bắc Đẩu 1 là những ví dụ điển hình. Còn có hàng loạt các
hằng tinh tụ tập vói nhau thành các khóm sao lớn. Những khóm sao
thuòng do vài chục đến vài nghìn hằng tinh tạo thành, sự kết họp của
chúng khá lỏng lẻo và tùy tiện và được gọi là các khóm sao Ngân hà. Đến
nay con ngưòi đã phát hiện đưọc khoảng 1000 khóm sao loại này. Khóm

- 137 -