Page 6 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

I - VIỆT NA M THỜI PHONG KIẾN
TRONG Q U A N HỆ BANG GIAO

VỚ I CÁC NƯỚC LÁNG GIỀNG

VẤN ĐỀ "SÁCH PHONG” TRONG QUAN HỆ
BANG GIAO GIỮA CÁC TRlỀU ĐẠI PHONG KIẾN
VIỆT NAM VỚI TRUNG Q U ốC

Phan Huy Chú trong Lịc/ỉ triầi hiến chương loại chí đã nhận
xét rất đúng khi nói rằng: “Trong việc trị nước, hoà hiếu với
nước láng giềng là việc lớn... Nước Việt ta có cả cõi đất phía
Nam mà thông hiếu với Trung Hoa, tuy nhân dân dựng nước
có quy mô riêng, nhưng ở trong thì xưng đế, mà đối ngoại thì
xưng vương, vẫn chịu phong hiếu, xét lý thế lực phải như thế”
[1; 135r.
“Xét lý thực phải như thế” - đó là cách nói của Phan Huy
Chú. Nếu chúng ta nói theo cách nói ngày nay thì có thể hiểu
đó là chủ nghĩa hiện thực trong chính sách đối ngoại với đại đế
quốc phong kiến Trung Quốc thuở trước. Cái “lý” mà Phan
Huy Chú đề cập đến ở đây thực chất là: nếu con “cá lớn”
Trung Quốc mà định “nuốt” con “cá bé” Việt Nam thì chúng
ta sẵn sàng “tiếp đón” và “tống tiễn” nó đi. Khi nó ra đi rồi thì
chúng ta lại cư xử mềm mỏng, mềm mỏng nhưng ngoan
cường, không yếu hèn để buộc các triều đại phong kiến Trung

n Sách tham kháo để cuối bài viết nên đổ trong ngoặc [1. 135]: sách tham
khào I. trang 135. không để lừng chú thích để tránh lặp lại. (NTC)