Page 23 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

24 l^liĩriìỊỊ Ti Yf/Ig tìíỊỉtyên <ỉăc hièt,..

TRẠNG NGUYÊN
NGUYỄN QUAN QUANG

Trong lịch sử khoa cử nho học Việt Nam, kể tìí
khoa thi đầu tiên, gọi là thi nho học Tam trường vào
năm Ầt Mão (1075) đời Lý Nhân Tông, trải qua hơn
100 nám, năm 1239, niên hiệu Thiên ứng Chính Bình
thứ 8 đời vua Trần Thái Tòng, đả có 5 kỳ thi đại khoa,
nhưng triều Lý và đầu triều Trần đều chưa lấy đậu
Trạng nguyên.
Các vị đỗ đầu như Lê Văn Thịnh, Mạc Hiển Tích, Bùi
Quốc Khái. Trương Hanh và Lim Miễn chỉ được lấy đỗ
đầu nhất giáp... Phải tới khoa thi tliứ 6 (khoa Đại tỉ tíiủ
sĩ) vào năm Bứili Ngọ (1246), niên hiệu Tlúên ứng Chúih
Bình thứ 15, đời vua Trần Thái Tông mới đặt danh hiệu
Tam khôi (Trạng nguyên - Bảng nhãn - Thám hoa) và
Nguyễn Quan Quang đã đậu Trạng nguyên, Phạm Văn
Tuấn đậu Bảng nhãn, Vương Hĩíu Phùng đậu Thám hoa
(theo Cdc nhà khoa bảng Việt Nam).
Vậy là. ông Nguyễn Quán Quang, người xã Tam
Sơn, huyện Đông Ngàn, Kinh Bắc, nay là xã Tam Sơn,
Thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, là vị Trạng nguyên đầu
tiên của đất nước. Các sỉí gia, các tác giả phong kiến
đều gọi ông là khai khoa Trạng nguyên.
Đến nãm Đinh Mùi (1247), thì chính thức mới thấy
sách Đại việt sử ký toàn thư (Bản kỷ, quyển V) chép:
“Mùa xuân, tháng hai, mở khoa thỉ chọn kẻ sĩ. Ban cho