Page 25 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam

Những nhả bác học nổi tiếng trong lịch sứ Việt Nam 27

bạn, quả bóng lăn xuống một hố hẹp và sâu, tưởng như
không lấy lên được. Lương Thế Vinh đã nghĩ ra cách lấy
bóng lên bằng việc đổ nước vào hố và lợi dụng việc bóng
nổi trên nước để lấy lại quả bóng.

về phong cách học tập của Vinh, có giai thoại so sánh
ông với Quách Đình Bảo cũng là người nổi tiếng về ứiông
minh, học giỏi ở vùng Sơn Nam (thuộc Thái Bình và Nam
Định bây giờ). Klii sắp đến kỳ thi của triều đình, Quách
Đìnli Bảo thì ngày đêm dùi mài kinh sử quên ngủ, quên
ăn; còn Vinli thì thií giãn, thả diều cùng bạn bè. Kì thi đó
Quách Đ'mh Bảo đỗ đầu nhưng đến khoa thi Đình (kì thỉ
Quốc gia) Quý Mùi năm Quang Thuận ứiứ tư, đời vua Lê
Thánh Tông (1463) Lương Thế Vinh đỗ Trạng nguyên (đỗ
đầu), Quách Đìnli Bảo đỗ Thám hoa (đỗ thứ 3).
Sự sáng tạo khoa học của Lương Thế Vinh được
truyền khẩu qua câu chuyện ông tiếp đón sứ nhà
Thanh là Chu Hy. Hy đã nghe nói về Lương Thế Vinh,
không những nổi tiếng về văn chương âm nhạc, mà còn
tinh thông toán học, nên thách đố Vinh cân một con
voi. Lương Thế Vinh đưa voi lên một chiếc thuyền rồi
đánh dấu mép nước bên thuyền, sau đó dắt voi lên.
Tiếp theo, ông ra lệnh đổ đá hộc xuống thuyền, cho
đến lúc thuyền chìm xuống đến đímg dấu cũ. Việc còn
lại là đưa từng viên đá lên cân và cộng kết quả. Chu Hy
thán phục Vinh nhưng tiếp tục đố ông đo bề dày của
một tờ giấy xé ra từ một quyển sách. Khi nghe Vinh nói
chỉ cần đo bề dày cả cuốn sách rồi chia đều cho số tờ
là ra ngay kết quả, Chu Hy ngửa mặt lên trời than:
“Nước Nam quả có lắm người tàl!”.
(“Danh nhân Hà Nội/Vietnam+)