Page 147 - Những Nền Văn Hoá Cổ Đại Trên Lẫnh Thổ Việt Nam

148 Tủ sách 'Việt Nam - đắt nước, con người'..

vụ lúa và để thích ứng với thời tiết, người Chàm đã tìm ra
giống lúa chịu hạn gieo trồng vào đầu mùa khô, để đầu mùa
mưa thì lúa chín. Sử sách gọi là mùa Chiêm. Cũng do hoàn
cảnh thiên nhiên khắc nghiệt khô hạn nên cư dân cổ Sa
Huỳnh và Chàm đã đào cả một hệ thống giếng lấy nước tưới
cho cây trồng nên giới nghiên cứu ghi nhận một nền văn hoá
gọi là “văn hoá Giếng Chàm cổ”
Đánh cá vá đi biển

Trước năm 1975, các nhà khảo cổ trên thế giói mới chỉ
biết đến văn hóa Sa Huỳnh qua hoạt động của cư dân đi biển.
Họ chỉ lên đất liền đặt mai táng người chết trong những mộ
chum. Những mộ chum được tìm thấy ở Palavan (Philippines),
Bondontaphet (Thái Lan), Sa Huỳnh (Việt Nam). Sau năm
1975 các nhà khảo cổ Việt Nam đã bỏ nhiều công sức tim
hiểu, nghiên cứu nền văn hóa này và bước đầu đã có những
đóng góp quan trọng giúp chúng ta có cái nhìn chính xác và
toàn diện hon về nền văn hóa Sa Huỳnh. Đặc biệt trong nhũng
năm gần đây, tại Hội An, các nhà nghiên cứu khảo cổ đã phát
hiện nhiều di chỉ cư trú của người Sa Huỳnh với nhiều hiện
vật phong phú và đa dạng.
Các phát hiện cho thấy người Sa Huỳnh cổ là những cư
dân nông nghiệp, và đi biển chỉ là một trong những sinh hoạt
của họ. Các đồng tiền Ngũ Thủ và Vưcmg Mãng (đầu thế kỷ
thứ 1 tr.CN), các gưong đồng của nhà Tây Hán, đỉnh đồng nhà
Đông Hán có trong các mộ chum chứng tỏ họ đà có một nền
sản xuất hàng hóa cùng với sự giao thưong khá phát triển.
Người Chàm đã biết khai thác trầm hưong, quế, ngà voi, sừng
tê, dầu rái, ngọc, vàng trên núi, hồ tiêu trên đồi, biết làm
ruộng hai mùa ở đồng bằng hẹp Minh Kinh và ô Chân. Họ đã