Page 190 - Những Danh Tướng Trong Lịch Sử Việt Nam

192 Tú sách 'Việt Nam - đất nước con ngưtí'

cụ ĐỀ THÁM

Theo cóc cu kê lọl. Bò nội tỏi lò nt)hĩ(ì (juân cùa Đề Thám. Cụ Đề
Thám (Ịắn hó vói vùnẹ) Dắc Ninh - Bắc Gianẹ). Nên tôi sưu tầm hài này
viết về cu rất rõ
Cuộc khỏi nghĩa của Đề Thám là một trong những cuộc
khởi nghĩa vũ trang lớn nhất trong lịch sử đấu tranh chống
Pháp cùa dân tộc Việt Nam và cũng là một trong những cuộc
khỏi nghĩa duy nhất mà người Pháp dã lưu lại tròn bưu thiệp
Sau hoà ước Q uí Mùi (1883) chấp nhận sự bảo hộ cùa
Pháp ỏ Bắc K ỳ, Vua Việt Nam kêu gọi dân chúng nổi lên
chống Pháp. Dc đốc Irư o n g Vàn Thám đã hưởng ứng
phong trào này và noi dậy chống Pháp chiếm giữ các viàng
Bắc Giang, 1 hái Nguyên và Hưng Hóa. Dân chúng gụi ông
là Thám
Hoàng Hoa Thám hồi còn bé tcn là Trương Văn Nghĩa,
quc ỏ làng Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Ycn,- sau di cư
lên Sơn T â y (H à T â y), rồi đốn Yên Th ế (Bắc Giang). Bơ là
Trương Vàn Thận và mọ là Lương T h ị M inh. Sinh thời, bố
mẹ Hoàng Hoa Thám đều là những người rất trọng nghĩa
khí, cà hai ông bà dcu gia nhập cuộc khởi nghĩa cùa Nguyên
Văn Nhàn, Nìing Văn Vân ỏ Sơn Tây.
Nàm 16 tuổi, ông tham gia khởi nghĩa cùa Dại Trận
(1870-1875). Khi Pháp chiếm Bắc Ninh (tháng .3 năm 1884)
thì Hoàng Hoa Thám gia nhập nghĩa bình của Trần Quang
I.tỉan, Lãnh binh Bắc Ninh Năm 1885, ông tham gia khỏi
nghĩa của Cai Kinh (Hoàng D inh Kinh) ờ Lạng Giang
(1882-1888). Sau khi Cai Kinh chét, ông đứng dưới cờ nghĩa
Lương Văn Nắm (tức Dẻ Nắm) và trờ thành một tướng lĩnh