Page 87 - Bài Văn Mẫu

cài hoa hột lấp lánh... Trong niềm vui đoàn tụ của cô còn có niềm tự hào to
lớn của một người mẹ có đứa con xứng đáng với gia đình, xã hội vì đã làm
tròn bổn phận công dân đối với đất nước.
Đất nước mở cửa được dăm năm, đời sống vật chất đã sung túc hơn hẳn
thời bao cấp. Nhiều người giàu lên nhanh chóng nhờ thích ứng với cơ chế thị
trường. Cách nghĩ, cách sống, cách ứng xử của người Hà Nội lúc này cũng
thay đổi đáng kể. Sau một thời gian dài chuyển vào Nam sinh sống, người
cháu, tức tác giả ra Hà Nội công tác và đến thăm cô Hiền. Lúc này, cô Hiền
đã ngoài bảy mươi tuổi nhưng vẫn là người của hôm nay, một người Hà Nội
của hõm nay, thuần tuý Hà Nội, không pha trộn. Ngắm cô Hiền đang chăm
chú lau đánh cái bát bày thuỷ tiên, người cháu thấy Tết quá, Hà Nội quá,
muốn ở thêm ít ngày ăn lại một cái Tết Hà Nội. Quả là cô Hiền vẫn cố gắng
gìn giữ những gì là tinh hoa trong nếp sống thanh lịch của người Hà Nội. Trong
suy nghĩ của cô Hiền, Hà Nội thời nào cũng đẹp, một vẻ đẹp riêng cho một lứa
tuổi. Hà Nội đã thực sự trở thành máu thịt, thành không gian sống gắn bó với
cô suốt cả cuộc đời.

Tác giả đã bỏ công phu tìm hiểu, phân tích chiều sâu đời sống tâm hồn
của cô Hiền để rồi bất chợt nảy ra một hình ảnh so sánh vô cùng thú v ị; cô
Hiền là hạt bụi vàng của Hà Nội. Đây là sáng tạo nghệ thuật chứa đựng
nhiều ý nghĩa. Hạt bụi vàng là hình ảnh một sự vật nhỏ bé, khiêm nhường mà
đẹp đẽ, quý báu. Nhưng nhiều hạt bụi vàng hợp lại sẽ thành ánh vàng chói
sáng. Đó là phẩm giá, là bản sắc truyền thống của người Hà Nội nghìn năm
văn hiến.
Hạt bụi vàng là ẩn dụ nghệ thuật đặc sắc có ý nghĩa khái quát cao, thể hiện
thái độ trân trọng và tự hào của tác giả đối với nhân vật của mình, Nguyễn
Khải cô đúc toàn bộ phẩm chất tốt đẹp của nhân vật vào một hình ảnh giàu ý
nghĩa tượng trưng: Một người như cô phải chết đi thật tiếc, lại một hạt bụi vàng
của Hà Nội rơi xuống chìm sâu vào lớp đất cổ. Những hạt bụi vàng lấp lánh
đâu đó ở mỗi góc phố Hà Nội hãy mượn gió mà bay lên cho đất kinh kì chói
sáng những ánh vàng! Nhân vật cô Hiền đã chiếm được thiện cảm của người
đọc qua cách kể chuyện, miêu tả tự nhiên, linh hoạt và tinh tế của tác giả. Đọc
tác phẩm, chúng ta hiểu thêm về tính cách thanh lịch, hào hoa của con người và
lối sống Hà Nội, từ đó càng yêu mến, tự hào về Thủ đô - trái tim của Tổ quốc
Việt Nam yêu dấu.

86