Page 128 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam
P. 128
NGHỀ CHÉ TẠO SỦNG
56. Hồ Nguyên Trừng
Từ cuối thế kỷ 14 sang đầu thế kỷ 15 kỹ thuật đúc súng
thần công ở nước ta khá phát triển. Trong thực tế chế tạo,
đã xuất hiện những người thợ có tài phát minh, sáng tạo lỗi
lạc. Lịch sử đã ghi lại đôi nét về cuộc đời một con ngườỉ,
có đóng góp lớn lao đối với nghề đúc súng Việt Nam, đó
là Hồ Nguyên Trừng. Tả tướng quốc Hồ Nguyên Trừng là
con trai của Hồ Quí Ly. Ông đã sáng chế ra một loại súng
nổi tiếng là súng thần cơ. Đây là một loại súng có sức sát
thương và công phá hơn hẳn các loại súng đương thời kể
cả hỏa pháo của quân Minh. Hồ Nguyên Trừng đã cải tiến
những kỹ thuật quan trọng. Từ kiểu dáng súng đến phương
pháp đúcj cách chế thuốc súng và phương pháp sử dụng
trong chiến đấu. v ề nguyên tắc, loại súng này gần giống
súng hỏa mai và súng kíp của đồng bào dân tộc thiểu số,
nhưng súng thần cơ vừa bắn được đạn ghém, lại vừa bắn
được mũi tên bằng sắt. Qua nhiều lần thay đổi súng đã
hoàn chỉnh, thay mũi tên kim loại có ngậnh bằng đạn đá
tròn hoặc bàng gang. Súng thần cơ củaĩỉồ Nguyên Trừng
có 2 loại, thần cơ và thần cơ sang pháo. Thần cơ là súng bộ
binh, kích thước nhỏ vác được trên vai, cự ly bắn xa gấp
5 lần cung nỏ bình thường, còn thần cơ sang pháo đặt trên
mặt thành khi phòng ngự, hoặc trên xe có ngựa kéo hay
trên sạp thuyền chiến khi tấn công. Do nòng lớn, bàu nòng
1 3 2