Page 127 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

tự tại, đến ngày thứ tư mới bắt đầu làm. Sứ giả đúng hạn

đến lấy thì tranh vẫn còn ướt. Đào Thúc Kiên đem tranh ra

hơ, không ngờ màu xanh của dưa chuyển sang màu vàng,

nét sơn nứt dạn khiến trông như dưa thật, mọi người được

chứng kiến đều trầm trồ cảm phục. Nhà vua cũng mến tài

nên cho ông giữ việc trang hoàng trong nội điện. Con gái

ông là Đào Thị Nhiễu sau lấy thái tử Duy Tường sinh ra Lê

Hiển Tông.

55. Đăng Lộ người đầu tiên chế kính thiên văn.

Sách “Đại Việt sử ký toàn thư chép”: Đặng Lộ sống

dưới thời Trần (không biết quê quán ở đâu) ông làm chức

Hậu Nghi đài lang Thái sử cục lệnh (một chức quan chuyên

phụ trách về lịch và thiên văn): từ xưa nước ta vẫn theo lịch

Pháp Trung Quốc. Thời Lý sau khi đánh thắng quân xâm

lược nhà Tổng, triều đình đã soạn ra lịch riêng (1080). Đến

đời Trần, Đặng Lộ đã tham khảo các loại lịch và cải tiến

thêm nữa. Đặc biệt ông đã tìm tòi nghiên cứu chế ra được

ống kính thiên văn đặt tên ià lung linh nghi. Bằng dụng cụ

này Đặng Lộ đã quail sát sự thay đổi biến thiên của các

tinh tú một cách chính xác. Có thể nói Đặng Lộ là người

đầu tiên chế ra kính thiên văn mà tên tuồi được ghi trong

sử sách của ta.

131