Page 127 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam
P. 127
tự tại, đến ngày thứ tư mới bắt đầu làm. Sứ giả đúng hạn
đến lấy thì tranh vẫn còn ướt. Đào Thúc Kiên đem tranh ra
hơ, không ngờ màu xanh của dưa chuyển sang màu vàng,
nét sơn nứt dạn khiến trông như dưa thật, mọi người được
chứng kiến đều trầm trồ cảm phục. Nhà vua cũng mến tài
nên cho ông giữ việc trang hoàng trong nội điện. Con gái
ông là Đào Thị Nhiễu sau lấy thái tử Duy Tường sinh ra Lê
Hiển Tông.
55. Đăng Lộ người đầu tiên chế kính thiên văn.
Sách “Đại Việt sử ký toàn thư chép”: Đặng Lộ sống
dưới thời Trần (không biết quê quán ở đâu) ông làm chức
Hậu Nghi đài lang Thái sử cục lệnh (một chức quan chuyên
phụ trách về lịch và thiên văn): từ xưa nước ta vẫn theo lịch
Pháp Trung Quốc. Thời Lý sau khi đánh thắng quân xâm
lược nhà Tổng, triều đình đã soạn ra lịch riêng (1080). Đến
đời Trần, Đặng Lộ đã tham khảo các loại lịch và cải tiến
thêm nữa. Đặc biệt ông đã tìm tòi nghiên cứu chế ra được
ống kính thiên văn đặt tên ià lung linh nghi. Bằng dụng cụ
này Đặng Lộ đã quail sát sự thay đổi biến thiên của các
tinh tú một cách chính xác. Có thể nói Đặng Lộ là người
đầu tiên chế ra kính thiên văn mà tên tuồi được ghi trong
sử sách của ta.
131