Page 91 - Một Số Phong Tục Tập Quán

ngăn nắp hay không, nhìn nương rẫy có nhiều và
có màu mỡ hay không. Bởi vì, gia đình bên vỢ
chính là chỗ đảm bảo cho bản thân họ và con cái họ
trong tương lai. Trông vào kinh tế gia đình nhà vỢ,
không hẳn họ chỉ mưu cầu nương tựa mà còn là sỢ
sức mình không thể làm cho kinh tế gia đình bên
vỢ khá lên. Đơn giản là kinh tế của tiểu gia đình mà
họ thành lập phải luôn gắn với kinh tế của đại gia
đình bên vỢ. Tục ngữ Jrai có câu: "Ruoa mỗ bơ-nai
lăng bẽ lon sang đăng ma" (chọn vỢ hãy nhìn vào
đất nhà, nương rẫy).
Trai Jrai thích lấy gái làng, bởi gần gặn có điểu
kiện tìm hiểu cặn kẽ. Trong tâm thức người Jrai,
làng vô cùng thiêng liêng, gắn bó.
Trai Jrai rất thích lấy vỢ đẹp. Cái đẹp mà họ
thích là vẻ đẹp khỏe mạnh, đầy đặn, cân đối. Biểu
tượng chạm nổi nơi tay vịn cầu thang ngôi nhà sàn
truyền thống của họ nói lên điều đó. Màu da mà họ
ưa thích là màu sáng. Gái Jrai phải "đẹp như pi-a"
(công chúa), tóc buông thẳng tắp. Tâm lý chung, ai
chẳng thích cái đẹp, nhưng nếu phải chọn giữa cái
đẹp và cái nết, thì trai Jrai không ngần ngại chọn
cái nết. Trong khi người Việt có câu tục ngữ: "Cái
nết đánh chết cái đẹp", thì người Jrai có một cách
nói tưởng không có gì giản dị hơn: Dú sa-mỡ bat,
sat sa-md dâu (Đen nhưng mà hợp/xấu nhưng
mà tô"t). Trai Jrai yêu cách ăn nói nhỏ nhẹ: "Pơ-hep
rơ-hao lao rơ-mách, tơ-lơi rã roai rơ-yếu" (ăn nói
xởi lởi, mát mẻ). Yêu sự lanh lợi, đảm đang trong
công việc gia đình. Họ rất thích người khéo tay,

90