Page 88 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

Đến thời Axôca (273-236 TCN), vƣơng triều Môrya đạt đến

giai đoạn cƣờng thịnh nhất. Đạo Phật ra đời từ khoảng thế kỉ V

TCN, đến thời kì này đƣợc phát triển nhanh chóng và trở thành

quốc giáo. Sau khi Axôca chết, vƣơng triều Môrya suy sụp

nhanh chóng, nƣớc Magađa thống nhất dần dần tan rã, đến năm

28 TCN thì diệt vong.

- Nước Cusan

Trong khi tình hình chia cắt ở Ấn Độ đang diễn ra trầm

trọng thì vào thế kỉ I, tộc Cusan (cùng một huyết thống với

ngƣời Tuốc) từ Trung Á tràn vào chiếm đƣợc miền Tây Bắc Ấn

Độ lập thành một nƣớc tƣơng đối lớn. Vua nƣớc Cusan lúc bấy

giờ là Canixca (78-123) cũng là một ngƣời rất tôn sùng đạo Phật

nên thời kì này Phật giáo cũng rất hƣng thịnh. Sau khi Canixca

chết, nƣớc Cusan ngày càng suy yếu, lãnh thổ chỉ còn lại vùng

Pungiáp và tồn tại đến thế kỉ V thì diệt vong.

- Vương triều Gupta và vương triều Hácsa.

Trong thế kỉ III, Ấn Độ lại bị chia cắt trầm trọng. Năm 320,

vƣơng triều Gupta đƣợc thành lập, miền Bắc và một phần miền

Trung Ấn Độ tạm thời thống nhất một thời gian. Từ năm 500-

528, phần lớn miền Bắc Ấn Độ bị ngƣời Eptalil xâm chiếm và

thống trị, đến năm 535, triều Gupta diệt vong.

Năm 606, vua Hácsa lại dựng lên một vƣơng triều tƣơng đối

hùng mạnh ở miền Bắc Ấn Độ. Chính trong thời kì này, nhà sƣ

Huyền Trang của Trung Quốc đã sang Ấn Độ để tìm kinh Phật.

Năm 648, Hácsa chết, quốc gia hùng mạnh do ông dựng lên

cũng tan rã.

Từ đó cho đến thế kỉ XII, Ấn Độ bị chia cắt càng trầm trọng

và nhiều lần bị ngoại tộc xâm nhập. Đặc biệt từ đầu thế kỉ XI,

Ấn Độ thƣờng bị các vƣơng triều Hồi giáo ở Ápganixtan tấn