Page 111 - Làng Khoa Bảng

hóa nổi tiếng và là một tác gia lớn triều Nguyễn. Tuy
nhiên, ông được người đời biết đến nhiều với vai trò là
một nhà sử học qua bộ sử tư nhân Lịch triều tạp kỷ.

Tên chính của ông là Cao Lãng; có khi lây họ là
Lê hoặc Ngô; tự Lệnh Phủ, hiệu là Viên Trai; quê ở
làng Nguyệt Viên (nay là xã H oằng Quang, thành phố
Thanh Hóa, tmh Thanh Hóa). N ăm 1807, ông đỗ
Hương công, làm quan đến Tri phủ, sau về kinh làm
ở Quô"c sử quán triều Nguyễn. Bên cạnh vai trò là một
viên quan cai trị, ô n g còn là nhà văn, nhà sử học nổi
tiếng đương thời. Ông để lại nhiều tác phẩm có giá
trị, trong đó đáng kể nhất là bộ Lịch triều tạp kỷ được
biên soạn vào đầu thế kỷ 19, chép các sự việc theo
thể biên niên (1672 - 1789). Bộ sử bao gồm các tư liệu
về vua Lê, chúa Trinh và chúa Nguyễn, có nhiều sự
việc không thấy chép trong các sách chmh sử như sử
ký toàn thư và Việt sử cương mục. Lịch triều tạp kỷ chứa
nhiều sử liệu quý, gồm 6 quyển chép tay với 420 tờ
(hiện thiếu quyển 5), đã được NXB Khoa học Xã hội
tổ chức dịch và xuâ't bản vào năm 1975.
N guồn tư liệu phong phú trong Lịch triều tạp kỷ
là kho tàng để các nhà nghiên cứu khai thác, tra cứu
nhiều thông tin quan trọng. Đây là một bộ dã sử - sử
tư nhân rất quý giá, xét về phương diện tư liệu văn
học. Qua đó, ta có thêm nhiều hiểu biết về các vấn
đề của văn học sử trung đại, từ quan niệm văn học
đến quan niệm thẩm mỹ, đời sông văn học, vấn đề
ngôn ngữ văn tự của văn học. Nổi bật trong đó là lôl
xướng họa thơ ca cung đình đặc sắc của các chúa, bề

1 lũ