Page 2 - Kiến Trúc Đình Chùa Nam Bộ

LỜI MỞ ĐẦU

Vãn hóa lịch sử là một trong những đặc điểm quan trọng nhất tạo nên nét đặc thù
kiến trúc Việt Nam. Trên thực tế, với nghệ thuật kiến trúc Việt Nam đương đại, chúng ta
đã có rất nhiều thành lựu thẩm mỹ rất đáng tự hào, nhưng trên bình diện rộng, kiến trúc
Việt Nam hiện nay ngày càng xa rời nét dặc thù vãn hóa Việt. Một sô' ít nhà thiết kế kiến
trúc chỉ mới dừng ờ tư duy thẩm mỹ hình thức, chưa nhận chân đẩy đủ nét đẹp văn hóa
tinh thần cần phải có trong sáng tác kiến trúc. Hoặc sâu xa hơn, chúng ta chưa hệ thống
được những lý luận mang tính thực tiễn hẳn sâu dấu ấn văn hóa dân tộc trong kiến trúc
dể từ dó làm cơ sờ nhận định, phê phán chính xác các loại hình kiến trúc hiện đang tổn
tại. Đó cũng là một trong các lý do trong thời gian khá dài, chúng ta chưa thể khảng
định đầy đù được đâu là nét dẹp nghệ thuật mang dấu ấn văn hóa Việt Nam thể hiện qua
kiến trúc. Càng khó khẳng định hơn khi vùng văn hóa ấy thuộc Nam Bộ, một vùng đất
có nhiều biến động về mặt văn hóa, xã hội.
Việc hệ thống lại các đặc điểm vãn hóa lịch sử làm cơ sờ cho việc xác dịnh nét đặc thù
vãn hóa truyền thống là rất cần thiết. Tuy chúng ta đã có nhiều công trình nghiên cứu về
vãn hóa lịch sử Việt Nam, nhưng chưa có nghiên cứu nào phân tích, đánh giá sâu sắc về
các đặc điểm văn hóa lịch sử hiện hữu trong bản thân công trình kiến trúc Việt Nam.
Trong mảng kiến trúc Nam Bộ, hai loại hình kiến trúc đình và chùa có thể dược xem
là hai đặc trưng tiêu biểu cho nét đẹp văn hóa, vãn minh tại đây. Chúng tồn tại lâu dài
nhất so với các loại hình kiến trúc khác. Hơn thế nữa, đình và chùa là hai loại hình kiến
trúc phục vụ nhu cầu tâm linh của người dân, do đó nét đẹp văn hóa càng đậm đà hơn so
với các loại hình kiến trúc khác.
Cuốn sách Kiến trúc đình, chùa Nam Bộ ra đời nhằm tìm vể cội nguồn văn hóa dân
tộc, từ đó hệ thống lại các đặc điểm văn hóa tiềm tàng trong kiến trúc thuộc vùng đất
đặc thù Nam Bộ thông qua các tư liệu, hình ảnh điều tra hiện trạng và cơ cấu tổ chức
đình, chùa tại dãy. Những nghiên cứu này sẽ là đóng góp chung cho sự phát triển kiến
trúc truyền thống cùa cả nước. Nhất là, qua đây, hệ thống lại các tién đê cần có cho việc
thiết kế, bảo tồn, xây dựng, lý luận, phê bình các loại hình kiến trúc mang tính truyền
thống tại Nam Bộ.
Qua mỗi thời kỳ lịch sử, kiến trúc là vật thể khắc họa rõ nét nhất trình độ thẩm mỹ,
kỹ thuật tạo tác cũng như nét đẹp văn hóa của người dân đương thời. Phong thái nghệ

3