Page 616 - Di Tích Lịch Sử

Bến Lức, tỉnh Long An). Ngay từ khi thực dân Pháp nổ súng tấn công thành Gia Định, ông
đã tham gia vào đội nghĩa binh kháng chiến dưới quyển chỉ huy của Trương Định và được
cử về hoạt động chống Pháp trên địa bàn phủ Tân An. Được sự giúp đỡ của hương chức
làng Nhựt Tảo, năm 1861, ông đã bố trí một kế hoạch táo bạo, thông minh để đánh tàu
L’ Espérance, một tiểu hạm của Pháp đang hoành hành trên vùng sông nước huyện
Cửu An. Sáng ngày 10/12/1861, sau khi bố trí lực lượng phục kích trên bờ và dụ cho
một bộ phận địch rời khỏi tàu, Nguyễn Trung Trực đã cùng 59 nghĩa quân lên 5 chiếc
ghe giả làm ghe buôn lúa tiến sát tàu địch. Trong lúc trình giấy thông hành, ông đã
bất ngờ giết 1 tên lính rồi cùng nghĩa quân tấn công lính Pháp trên tàu L’ Espérance.
Không kịp trở tay, gẩn như toàn bộ địch trên tàu bị tiêu diệt (chỉ có 5 tên chạy thoát).
Nghĩa quân sau đó đã dùng dẩu và đổ dẫn hỏa đốt cháy tàu ư Espérance. Ngọn lửa bốc
cao từ từ nhấn chìm tàu xuống đáy sông sâu. Tin chiến thắng Nhựt Tảo bay đi làm nức
lòng quân dân cả nước. Triều đình Huế đã thăng Nguyễn Trung Trực lên chức Quản
Cơ, hậu thưởng cho nghĩa quân, cấp tử tuất và hỗ trợ tiến cho làng Nhựt Tảo (bị quân
Pháp triệt hạ).
Để ghi dấu kỉ niệm dấu ấn “đau thương” này, thực dân Pháp đã cho xây dựng
một bia tưởng niệm bên bờ sông Nhựt Tảo. Con tàu L’ Espérance hiện nay đã được
khai quật sau 120 năm nằm dưới dòng sông sâu. Tổng số hiện vật thu được là 89,
trong đó có 78 hiện vật gỗ, 8 hiện vật sắt, 2 hiện vật đổng và 1 hiện vật thủy tinh.
Qua nghiên cứu các hiện vật gỗ, ta còn thấy đầy đủ các bộ phận để hợp thành bộ
khung của tàu như cong đà, be, lườn, cột buồm. Tuy đã bị đục để lấy đi phế liệu
nhưng tàu L’ Espérance vẫn còn một số mảnh gỗ bọc đông hiện rõ vết cháy loang
lổ. Tất cả những hiện vật đã được bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Long An
nhằm giới thiệu với khách tham quan trong và ngoài nước những bằng chứng cụ
thể vể chiến công oanh liệt của người anh hùng dân chài Nguyễn Trung Trực cách
đây hơn một thế kỉ.
Khu di tích vàm Nhựt Tảo hiện nay có diện tích 6ha, gồm các hạng mục như đền
tưởng niệm, tượng đài Nguyễn Trung Trực, nhà trưng bày, nhà văn bia, công viên
cầy xanh. Nếu xuôi dòng Vàm cỏ Đông đến địa phận xã An Nhựt Tần, du khách
sẽ được ngắm nhìn vùng sông nước hữu tình nơi vàm Nhật Tảo. Sông nơi đây khá
rộng, dòng nước trong xanh, hai bên bờ là những mái nhà xinh xắn nép mình dưới
rặng dừa nước và một số loài cây hoang dại như vẹt, bần, đước, mắm. Cách vàm
200m là chiếc cầu treo bắc qua sông Nhựt Tảo nối liến hai xã An Nhựt Tần và Bình
Trinh Đông. Gần vàm là ngôi chợ khá lâu đời, hiện vẫn còn hai dãy phố lợp ngói khá
cổ kính. Đối diện chợ là trụ sở ưỷ ban nhân dân xã An Nhựt Tân. Khuôn viên uỷ
ban có bia kỉ niệm chiến thắng Nhựt Tảo được xảy dựng năm 1980. Mặc dù dưới sự
tác động của thiên nhiên và con người hơn một thế kỉ qua, di tích vàm Nhựt Tảo đã
có sự thay đổi nhất định so với thời điểm xảy ra trận đánh ngày 10/12/1861, nhưng
những gì còn hiện hữu ở vàm Nhựt Tảo cũng đã minh chứng tài năng quân sự của
Nguyễn Trung Trực - người duy nhất đánh chìm được một tiểu hạm trong cuộc
kháng chiến chống Pháp nửa cuối thế kỉ XIX.

Một tè w ticli lịcli từ - VẲM lioẮ việt NAm
< 625 )